Kiedy będzie nowy rząd i kto wybierze premiera? Znamy terminy. Ruch po stronie prezydenta Dudy

Wyniki wyborów parlamentarnych 2023. Kiedy zostanie wybrany nowy rząd i nowy premier?

Niezależnie od wyniku wyborów, istnieją procedury, które wyznaczają, jak będzie wyglądało tworzenie się nowego rządu opartego na składzie parlamentu wybranego przez Polaków 15 października 2023 roku. Na pierwszym powyborczym posiedzeniu Sejmu należy się spodziewać złożenia dymisji przez dotychczasowego premiera Mateusza Morawieckiego. Dymisję Rady Ministrów przyjmuje prezydent RP. Jak czytamy na stronie sejm,gov.pl. godnie z art. 162 ust 1 konstytucji premier podaje rząd do dymisji na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego Sejmu. Art. 162 ust. 3 stanowi, że dymisję Rady Ministrów przyjmuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, jednocześnie powierzając jej dalsze sprawowanie obowiązków do czasu powołania nowego rządu.

Jak wynika z art. 154 Konstytucji RP nowego premiera desygnuje prezydent RP w ciągu 14 dni od pierwszego posiedzenia Sejmu (czyli do 28 listopada). Zgodnie ze zwyczajem prezydent może sugerować się wyborem osoby wskazanej przez większość parlamentarną - ale nie musi, wtedy też kandydat jest nazywany "prezydenckim". Wskazany premier nie ma jeszcze żadnych uprawnień, musi jednak przekazać prezydentowi skład swojej Rady Ministrów (w które głowa państwa nie może ingerować). Wyznaczony nowy premier w ciągu 14 dni od dnia powołania musi przedstawić Sejmowi program działania Rady Ministrów (tj. wygłosić exposé) i złożyć wniosek o wotum zaufania (do 12 grudnia).

Wybory parlamentarne 2023. Co jeśli parlament nie udzieli wotum zaufania premierowi?

Nowy rząd powoływany jest wtedy, gdy Sejm udzieli wotum zaufania co wymaga bezwzględnej większości głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Jeśli zaś premier nie dostanie wotum zaufania, Sejm wybiera premiera i proponowanych przez niego kandydatów do członków rządu wśród kandydatów zgłoszonych przez posłów. Wybór wymaga bezwzględnej większości głosów w obecności połowy ustawowej liczby posłów. Prezydent powołuje wtedy wybraną Radę Ministrów oraz odbiera przysięgi od jej członków.

Gdyby mimo wszystko nie udało się wyłonić nowego rządu, w ciągu kolejnych 14 dni prezydent powołuje prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek pozostałych członków rządu oraz odbiera od nich przysięgę. Ponownie - Sejmu w ciągu 14 dni musi udzielić mu wotum zaufania większością głosów w obecności przynajmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Jeśli ponownie nie uda się uzyskać wotum zaufania, prezydent skraca kadencję Sejmu, co skutkuje zarządzaniem wyborów do Sejmu i Senatu.