Wybory i referendum 2023. Jedna urna, jeden lokal, jedna komisja, ale oddzielne finansowanie

Finansowanie kampanii wyborczej i referendalnej będzie odbywać się na odrębnych zasadach

Na początku lipca premier Mateusz Morawiecki potwierdził zamiar przeprowadzenia referendum razem z przypadającymi na jesieni wyborami parlamentarnymi. Chodzi o referendum ws. relokacji migrantów w UE i proponowanych rozwiązań unijnych w tym obszarze, które zapowiedział w Sejmie w czerwcu prezes PiS Jarosław Kaczyński.

Szefowa Krajowego Biura Wyborczego wskazywała w rozmowie z PAP, że w przypadku przeprowadzenia referendum ogólnokrajowego razem z wyborami do Sejmu i Senatu, głosowanie będzie odbywało się w tych samych lokalach wyborczych, przy użyciu tej samej urny i będzie prowadzone przez jedną obwodową komisję wyborczą. Podkreśliła, że nie ma prawnej możliwości powoływania w takiej sytuacji odrębnych komisji wyborczych, a przepisy jednoznacznie wskazują, że mają być tylko obwodowe komisje powołane w związku z wyborami.

Pietrzak sprostowała też nieprawdziwe informacje na temat zasad przeprowadzania referendum, pojawiających się w ostatnim czasie w przestrzeni publicznej.

"Przepisy obowiązującej od 20 lat ustawy o referendum ogólnokrajowym przewidują możliwość przeprowadzenia w tym samym dniu wyborów do Sejmu i do Senatu oraz referendum ogólnokrajowego. Już w 2003 roku ustawodawca ustalił, że w takim przypadku głosowanie w wyborach przeprowadzane jest w tych samych lokalach wyborczych, w których odbywa się głosowanie w wyborach, przeprowadza je jedna obwodowa komisja wyborcza powołana w związku z wyborami, a głosowanie odbywa się przy użyciu spisu wyborców sporządzonego w związku z wyborami. Co ważne dla wyborców, osoby posiadające zaświadczenie o prawie do głosowania otrzymane w związku z wyborami, mogą na jego podstawie głosować również w referendum" - wskazywała.

Kampanie będą rozliczane na różne sposoby

Szefowa KBW odniosła się również do wątpliwości związanych z prowadzeniem równolegle kampanii wyborczej i kampanii referendalnej. Jak podkreśliła, od wejścia w życie w 2003 r. przepisów ustawy o referendum ogólnokrajowym ustawodawca przewidywał możliwości przeprowadzenia w tym samym dniu wyborów do Sejmu i do Senatu oraz referendum, i jednocześnie prowadzenia kampanii referendalnej równolegle z kampanią wyborczą.

"Finansowanie kampanii wyborczej i referendalnej będzie odbywać się na odrębnych zasadach, będą w nich uczestniczyły różne podmioty, rozliczające się na różne sposoby. Z kampanii wyborczej sprawozdanie finansowe będą składały uczestniczące w wyborach komitety wyborcze. Z kolei sprawozdania finansowe z kampanii referendalnej będą składały podmioty uprawnione do udziału w niej, między innymi partie polityczne" - mówiła. "Na materiałach referendalnych będzie zatem oznaczenie partii politycznej, a na materiałach wyborczych oznaczenie komitetu wyborczego" - dodała.

Pytana, co w przypadku wieców i konwencji wyborczych, w ramach których politycy będą mówić m.in. o referendum, Pietrzak odpowiedziała, że Państwowa Komisja Wyborcza, zgodnie ze swoimi kompetencjami, dokona oceny przestrzegania zasad prowadzenia i finansowania działalności partii politycznych następczo w ramach badania złożonych jej informacji o subwencji i sprawozdań finansowych partii politycznych.

7 lipca Sejm przyjął nowelizację ustawy o referendum ogólnokrajowym, która ma umożliwić przeprowadzenie referendum tego samego dnia, co wybory parlamentarne, prezydenckie lub do Parlamentu Europejskiego poprzez przede wszystkim ujednolicenie godzin głosowania, czyli w godzinach 7-21.