Groby zbrodniarzy komunistycznych, ekshumacje i renowacje grobów znanych Polaków. Niezapomniani [WIDEO]

Co z grobami zbrodniarzy komunistycznych?

- Budzi słuszny moralny sprzeciw chowanie tam zbrodniarzy komunistycznych, mówiąc wprost - zaczął ten wątek minister Labuda. Na razie nie wiadomo jednak, czy będzie zakaz chowania komunistów na konkretnych cmentarzach. - Chociaż parlament takie prawo teoretycznie mógłby wprowadzić, to trzeba także pamiętać o obecnym w naszej kulturze szczególnym poszanowaniu spokoju osób zmarłych, a także kwestii praw nabytych związanych z grobami rodzinnymi - zauważył Wojciech Labuda.

Pełnomocnik premiera Morawieckiego o pogrzebach: Nie chcemy robić rewolucji obyczajowej. Niezapomniani [WIDEO]

Na Powązkach Wojskowych w Warszawie duże groby mają m.in. Bolesław Bierut i Władysław Gomułka.

- Po pierwsze należałoby się zastanowić, czy tak okazałe grobowce to jest dobre świadectwo, nazwijmy to zasług tych osób, a przede wszystkim zasług negatywnych. Byli to członkowie systemu komunistycznego, systemu zbrodniczego. To, że państwo dopuszcza, żeby oni, nawet jeśli spoczywają w Alei Zasłużonych na jednym z najważniejszych polskich cmentarzy, to spoczywają w bardzo okazałych grobowcach, to o czym to świadczy, jeśli nie ma tam żadnej informacji, kim te osoby były - zastanawiał się pełnomocnik premiera.

Groby polskich komunistów. Tak pochowani są dygnitarze PRL. Niezapomniani

Takie informacje powinny właśnie znajdować się w ogólnopolskiej bazie. - Ja myślę, że tu będzie rewolucyjna jedna baza danych o cmentarzach i grobach, w której będzie można dodawać takiego typu informacje - skwitował Labuda.

Pełnomocnik przypomniał także, że nie można likwidować grobów wojennych, a grobami weteranów od 2018 roku zajmuje się IPN. Niestety dużo gorzej jest z grobami znanych aktorów, sportowców, czy polityków.

Planowane ekshumacje zasłużonych Polaków

W Wielkiej Brytanii pochowanych jest obecnie ok. 100 ministrów z czasów II RP i rządów emigracyjnych. - 70 nagrobków wymaga renowacji, w około 20 przypadkach zastanawiamy się nad pochowaniem w kraju - mówił Wojciech Labuda. W najbliższym czasie planowane jest sprowadzenie szczątków slawisty Aleksandra Brücknera (1856-1939), który pochowany jest na berlińskim cmentarzu Tempelhofer Parkfriedhof, który w 2027 roku ulegnie likwidacji.

Stan wojenny. Groby komunistów i wybiórcza pamięć Jarosława Kaczyńskiego. Niezapomniani

Renowacja grobów znanych Polaków

- Państwo dzisiaj nie ma instrumentów do tego, by chronić groby, np. zasłużonych artystów, naukowców, czy osób, które były ministrami II RP. W projektowanej ustawie taki instrument miałby się znaleźć. Wojewodowie analogicznie jak działa IPN, mieliby możliwość objęcia ochroną grobów osób zasłużonych - powiedział pełnomocnik. W centralnej bazie danych znalazłby się także wykaz osób odznaczonych ważnymi państwowymi orderami.

- Wojewodowie z urzędu będą mogli opiekować się takimi grobami. Jeśli chodzi o fundusze, to będzie to od miliona złotych w pierwszym roku funkcjonowania ustawy, aż do kwoty 5 mln zł w latach kolejnych - mówił Wojciech Labuda w rozmowie z autorem programu "Niezapomniani. Cmentarne historie".

Wojciech Labuda zdradził także, że w 2022 roku odnowiono 75 grobów ministrów ze środków Prezesa Rady Ministrów. Na Powązkach Wojskowych z kolei odnowiono groby żołnierzy kampanii wrześniowej. - Jest to projekt niesamowity o największym dotychczas budżecie. 5 kwater żołnierzy 1939 roku, wydawało się, że pochowanych jest tam 1600 osób, 1600 krzyży, ale po przeprowadzonej kwerendzie okazało się, że jest tam o ponad tysiąc osób więcej! - zdradził pełnomocnik. Oficjalne odsłonięcie nowych kwater nastąpi prawdopodobnie we wrześniu 2023 roku.