Wideo
Pogoda
Quizy
"Super Express": - Dziś kończy się szczyt UE poświęcony bezpieczeństwu. Jakie tematy były poruszane?
Stanisław Koziej: - Początkowo cały szczyt miał być poświęcony wyłącznie Wspólnej Polityce Bezpieczeństwa i Obrony UE. Agenda się jednak rozszerzyła o co najmniej dwa tematy, czyli unię bankową i kwestię Ukrainy. Trochę szkoda, bo będzie mniej czasu na rozmowy o polityce bezpieczeństwa. W tej sprawie potrzebne są jakieś decyzje, potrzeba nowego impetu, a na razie mamy impas. Każde państwo ma swoje interesy narodowe i często są one różne, ale musimy w końcu ustalić, które z tych interesów możemy uznać za wspólne, za podstawę do planowania przyszłych działań. Bez tego żadna strategia nie będzie miała wartości.
Przeczytaj: Tadeusz Płużański: Okrągły stół, czyli ograją Ukraińców tak jak nas
- Jaka jest rola Polski w tej strategii?
- Jesteśmy bardzo aktywnym podmiotem, bo dla nas wspólna polityka bezpieczeństwa i obrony musi być czymś realnym. A strategia Unii z 2003 r. jest w znacznej mierze nieaktualna. Dobrze byłoby dostosować ją do nowych warunków.
- Co to za nowe warunki?
- Od 2003 r. sporo się działo. Choćby Bliski Wschód, gdzie trwa kryzys syryjski. Jest problem Iranu. Wcześniej była cała Rewolucja Arabska. Teraz jest sytuacja kryzysowa na Ukrainie. Rosja jest coraz bardziej asertywna. A do tego USA przenoszą swoje zainteresowanie strategiczne w rejon Azji i Pacyfiku. NATO zastanawia się nad swoją strategią po Afganistanie.
- Ostatnio pojawiły się informacje, że w obwodzie kaliningradzkim mają być rozmieszczone rosyjskie rakiety typu Iskander. Ta sprawa będzie poruszona na forum szczytu?
- Nie sądzę, to bardziej sprawa NATO. Tym bardziej że to nie jest nowy temat. Plany rozmieszczania tam iskanderów Rosjanie mają już od dawna. Teraz to jest bardziej medialno-propagandowa ofensywa.
- Po co Rosja robi tę ofensywę?
- By torpedować plany budowy obrony przeciwrakietowej, a zwłaszcza jej amerykańskiego segmentu. Ta wojna informacyjna ma na celu zniechęcenie do tych planów opinii publicznej na Zachodzie. Bo łączenie iskanderów z planami obrony przeciwrakietowej w sensie strategicznym, taktycznym czy operacyjnym nie ma żadnego sensu.
- Nie powinniśmy się więc przejmować iskanderami? Oprócz tego w Baranowiczach na Białorusi, stosunkowo blisko polskiej granicy, ma powstać rosyjska baza lotnicza.
- Iskandery są poważnym typem broni. To skuteczna broń konwencjonalna o dużym zasięgu, a do tego mobilna. Może też przenosić broń nuklearną. To istotny czynnik strategiczny. Ale nie warto dyskutować o ich dyslokacji właśnie ze względu na ich mobilność. Nie ma wielkiego znaczenia, gdzie są w danym momencie. A rosyjska baza na Białorusi to nic zaskakującego. Te dwa kraje od dawna już stanowią zintegrowaną przestrzeń strategiczną.
- Temat polityki bezpieczeństwa UE wiąże się z sytuacjią na Ukrainie?
- Tak, bo Ukraina to bardzo duże państwo, o dużym potencjale. Ważne jest, czy zwiąże się z Zachodem, czy pójdzie w stronę integracji ze wschodnimi strukturami.
- We wtorek Wiktor Janukowycz spotkał się z Władimirem Putinem. Wygląda więc na to, że Ukraina wykonuje krok na wschód.
- Być może Ukraina będzie chciała balansować pomiędzy Unią a Rosją. To ważne dla Polski, żeby mieć przy granicy raczej państwo, które się chce integrować z Zachodem.
- Jakie są warianty rozwoju sytuacji na Ukrainie i stosunku do nich UE? Inna Bohosławska z Partii Regionów powiedziała "SE", że na Kremlu rozważany jest wariant podziału Ukrainy. Miał o tym mówić na Ukrainie człowiek Putina Wiktor Medwedczuk.
- To byłaby najgorsza z możliwych opcji. Ale to chyba bardziej straszenie ludzi na Ukrainie. Są trzy scenariusze. Ukraina zgodzi się na podpisanie Unii Celnej i będzie integrować się z Unią Euroazjatycką. Drugi, że podpisze umowę stowarzyszeniową z UE. I trzeci, że będzie jak najdłużej balansować pomiędzy.
- Rosja ma środki nacisku, by nie pozwolić Ukrainie na szybkie podpisanie umowy z UE. Rosyjski politolog Andriej Piontkowski mówił nam, że Rosja może choćby zająć Krym, wypowiadająć traktat z 1954 roku.
- Nie sądzę, by tak było. Ukraina będzie raczej odwlekać swoje decyzje i nie podpisze Unii Celnej.
- Inna Bohosławska podkreślała, że w sprawie Ukrainy bardzo potrzebne jest wyraźne wsparcie z Zachodu i UE. Co Unia powinna zrobić?
- Trudno powiedzieć. Unia, jak wiemy, ma spore trudności w sformułowaniu jednoznacznego stanowiska. Poczekajmy na szczyt, sam jestem ciekaw, jakie decyzje podejmie. UE już zrobiła dużo. Teraz trzeba czasu na refleksję w samej Ukrainie. Organizacji takiej jak UE trudniej jest podejmować radykalne decyzje niż poszczególnym państwom. Większą swobodę ma Rosja, bo nie musi poświęcać czasu na długotrwałe uzgadnianie stanowiska z wieloma podmiotami.
- Unia będzie czekać, aż Ukraina dojrzeje do integracji z nią, a Rosja będzie działać po swojemu.
- Strategicznie UE jest bardziej atrakcyjna dla Ukrainy, Rosja ma jednak przewagę w droraźnym rozgrywaniu tej sprawy.
Stanisław Koziej
Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego
