Prof. Andrzej Paczkowski Świadoma próba dołożenia Polsce

"Super Express": - Niemiecka ZDF pokazała tamtejszą superprodukcję - serial "Nasze matki, nasi ojcowie". Niemiecki "Bild", przybliżając go niemieckim widzom, podkreślił, że opowiada m.in. o Armii Krajowej, która "składała się z polskich nacjonalistów" o głęboko zakorzenionym antysemitymie...

Prof. Andrzej Paczkowski: - Wiem, że jest już protest polskiej ambasady w tej sprawie, i słusznie. Niestety, prezentowanie AK w ten sposób jest zgodne z dość trwałą tendencją, nie tylko w Niemczech, przedstawiania Polaków jako ksenofobów, nacjonalistów, antysemitów... Kłopot dla naszego samopoczucia może wynikać z tego, czy telewizja niemiecka produkowała lub pokazywała filmy prezentujące Polaków i AK jednak w inny sposób.

- Współcześnie chyba raczej nie, temat II wojny światowej tamtejsze media uznają za oklepany i wyeksploatowany...

- W tym problem, że to może być pierwszy i jedyny film, w którym AK się pojawi. Niestety, takie ujęcie tematu wskazuje na to, że celem cytatu, który pan przytoczył, było zdyskredytowanie, oczernienie Polski. Niestety, nie jest to pierwszy przypadek. Przykry, gdyż Armia Krajowa z urzędu nigdy nie wypowiadała się przeciwko Żydom. Zwierzchnicy i ogromna większość żołnierzy AK nigdy nie podejmowali działań, które mogłyby uchodzić za antysemickie. Przypadki mogły się zdarzyć, ale zdarzały się nawet partyzantce komunistycznej. Oczywiście w polskim społeczeństwie były tendencje ksenofobiczne, ale takie generalizowanie jest skandalem.

- To jest wyraz jakiejś mniej lub bardziej podświadomej próby podzielenia się winą przez Niemców, wybielenia się? Któryś z historyków powiedział, że "dziś ludzie na Zachodzie są przekonani, że Polacy pomagali Niemcom mordować Żydów, a za kilka lat będą przekonani, że Polacy robili to sami"...

- Tak źle może nie będzie, ale niestety nie jest to podświadome. Tekst, który pan przytoczył, jest świadomy. Chciano Polakom dołożyć. Powodem na pewno jest usilne poszukiwanie przez Niemców innych winnych za Holocaust. Nie jest to wyłącznie niemieckie, ale takie akcenty pojawiają się we francuskiej literaturze. Powinniśmy przeciwko fałszywym tezom protestować, a na dłuższą metę upowszechniać wiedzę. Jestem jednak pesymistą, kiedy myślę o walce ze stereotypami funkcjonującymi tak długo.

Prof. Andrzej Paczkowski

historyk, szef Rady IPN