Nawrocki grzmi ws. zmian w sądach. "Ostentacyjny akt bezprawia"

• Prezydent Karol Nawrocki nazwał rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości Waldemara Żurka "ostentacyjnym aktem bezprawia", uderzającym w porządek konstytucyjny.
• Rozporządzenie, mające przyspieszyć rozpoznawanie spraw i eliminować ryzyko wyroków nielegalnych składów, jest krytykowane jako próba zastąpienia ustawy i godzenie w niezawisłość sędziowską.
• Nowe przepisy dają przewodniczącemu wydziału możliwość przydzielania spraw referentom, a pozostałych członków składu wyznacza prezes sądu.
• Minister Żurek argumentuje, że zmiany zapewnią obywatelom prawo do sądu ustanowionego zgodnie z prawem, powołując się na orzecznictwo ETPCz

Prezydent Karol Nawrocki w ostrych słowach skomentował ogłoszone przez ministra sprawiedliwości Waldemara Żurka zmiany w regulaminie sądów powszechnych. W opublikowanym w mediach społecznościowych wpisie głowa państwa nie zostawiła na projekcie suchej nitki, określając go mianem bezprawia i próby obejścia konstytucyjnego porządku. Spór o praworządność wkracza na nowy, jeszcze wyższy poziom.

Na czym polegają zmiany w regulaminie sądów powszechnych?

Jak informuje wp.pl, kontrowersje wzbudza Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 29 września 2025 r. zmieniające Regulamin urzędowania sądów powszechnych. Kluczowa modyfikacja dotyczy sposobu przydzielania spraw sędziom. Zgodnie z nowymi przepisami, przewodniczący wydziału w sądzie będzie mógł samodzielnie decydować o przydzieleniu konkretnych spraw tzw. referentom.

Co istotne, pozostali członkowie składu orzekającego mają być wyznaczani według odrębnych zasad, które ustali prezes danego sądu po zasięgnięciu opinii kolegium. Jak czytamy w wp.pl, zdaniem krytyków, takie rozwiązanie otwiera drogę do ręcznego sterowania składami sędziowskimi i może naruszać zasadę losowego przydziału spraw, która jest gwarancją bezstronności sądu.

Dlaczego ministerstwo wprowadza zmiany rozporządzeniem?

Minister Sprawiedliwości Waldemar Żurek broni wprowadzanych modyfikacji, argumentując, że są one konieczne dla usprawnienia systemu. Jak podaje portal wp.pl, szef resortu powołał się na orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, które ma uzasadniać podjęte kroki. Według ministra, celem jest zapewnienie obywatelom prawa do sądu ustanowionego zgodnie z prawem - pisze portal. 

– Eliminujemy ryzyko wyroków wydawanych przez nielegalne składy, a obywatel zyskuje pewność, że jego sprawa będzie rozpoznana szybko i przez niezależny sąd – zaznaczył w piątek szef MS. Nowe przepisy, które wprowadza rozporządzenie ministra sprawiedliwości, mają wyeliminować ryzyko wyroków wydawanych przez nielegalne składy i przyspieszyć rozpoznawanie spraw.

Prezydent Nawrocki ostrzega przed łamaniem konstytucji

Z taką argumentacją kategorycznie nie zgadza się prezydent Karol Nawrocki. Jego zdaniem próba wprowadzenia tak fundamentalnych zmian za pomocą rozporządzenia, a nie ustawy, jest niedopuszczalna. "Próba zastępowania ustaw rozporządzeniem uderza w porządek konstytucyjny i w legitymację demokratyczną władzy ustawodawczej" - pisze prezydent -czytamy.

Prezydent ocenił, że ogłoszone przez resort rozporządzenie ministra sprawiedliwości "ma de facto zastąpić ustawę, ponieważ Minister Sprawiedliwości ma świadomość, że w sposób legalny nie jest w stanie wprowadzić proponowanych rozwiązań, godzących w niezawisłość i niezależność sędziowską oraz w prawo obywateli do sądu". Karol Nawrocki zaapelował do sędziów, nazywając obecną sytuację "prawdziwym testem niezawisłości tysięcy polskich sędziów" oraz testem odpowiedzialności za porządek konstytucyjny państwa.