- Prezydent RP ma silny mandat społeczny, prawo weta i prerogatywy w polityce zagranicznej oraz wojsku
- Premier kieruje rządem, ustala budżet i odpowiada za codzienne decyzje polityczne
- Partie polityczne decydują o większości w Sejmie, listach wyborczych i obsadzie kluczowych stanowisk
- W praktyce władzę w Polsce dzielą trzy ośrodki: prezydent, premier i ugrupowania sejmowe
- To, kto dominuje w danym momencie, zależy od układu sił politycznych i aktualnych kryzysów
Prezydent – głowa państwa i strażnik konstytucji
Prezydent RP jest wybierany w wyborach powszechnych i cieszy się najsilniejszym mandatem społecznym. To on reprezentuje Polskę za granicą, mianuje ambasadorów, ma prawo weta wobec ustaw i decyduje o obsadzie najważniejszych stanowisk wojskowych. Może też skrócić kadencję parlamentu. Ale uwaga bez współpracy z rządem i większością sejmową, prezydent nie ma pełni władzy wykonawczej.
Miał wątpliwości, ale podpisał. Prezydent Nawrocki dał zielone światło
Premier – szef rządu i realny decydent
Premier kieruje pracami rządu, ustala politykę państwa i zarządza budżetem. To on proponuje ustawy, które następnie trafiają do Sejmu. Ma wpływ na codzienne życie Polaków – od podatków, przez szkoły i szpitale, po bezpieczeństwo i armię. W praktyce to właśnie premier i ministrowie decydują o tym, jak wygląda codzienna polityka i gospodarka.
Partie polityczne – bez nich ani rusz
Choć w teorii władzę sprawują instytucje, w praktyce ogromne znaczenie mają partie polityczne. To one ustalają listy wyborcze, decydują, kto zostanie ministrem, a kto marszałkiem. Dyscyplina partyjna w głosowaniach sprawia, że często nie jednostki, a właśnie całe ugrupowania podejmują decyzje. Dla wielu ekspertów to partie, a nie pojedyncze osoby, mają największy realny wpływ na kierunek polityki w Polsce.
Kto rozdaje karty?
Nie ma jednej odpowiedzi. W momentach kryzysowych na pierwszy plan wychodzi prezydent, gdy trzeba reform premier, a w codziennej praktyce sejmowej partie. Dlatego pytanie „kto rządzi Polską?” pozostaje otwarte i zależy od aktualnej sytuacji politycznej. Polski ustrój to mieszanka prezydenckich prerogatyw, rządowych decyzji i sejmowych większości. Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, kto naprawdę rządzi. Wszystko zależy od tego, kto w danym momencie potrafi lepiej wykorzystać swoje kompetencje i polityczny rozkład sił. Czy to prezydent z wetem w ręku, premier zarządzający budżetem, czy partie ustawiające listy wyborcze, każdy ma swój udział w polskiej grze o władzę.
Poniżej galeria zdjęć: Iskrzy między Donaldem Tuskiem a Karolem Nawrockim
Podcasty
Playlisty tematyczne
