Czy Polacy wyprodukują własną szczepionkę? Szansa jest, optymistów niewielu

Chodzi o zespół kierowany przez prof. dr. hab. inż. Tomasza Ciacha z Wydziału Inżynierii Chemicznej i Procesowej PW oraz prof. dr. hab. n. med. Andrzeja Mackiewicza, kierownika Katedry Biotechnologii Medycznej Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Dla pierwszego ośrodka są to pionierskie prace. Natomiast prof. Mackiewicz i jego zespół od 30 lat pracują nad rozwojem leczniczych szczepionek rakowych. Najbardziej zaawansowanym projektem jest szczepionka na czerniaka, która przeszła już szereg faz badań klinicznych. Podano dotychczas 36 tys. dawek tej szczepionki. Obie szczepionki, jeśli tylko wejdą w zasadnicze fazy badań klinicznych, te zakończą się sukcesem i zyskają dopuszczenie do obrotu, będą innowacyjnymi produktami.

Nie są to szczepionki mRNA (takie produkuje Pfizer i Moderna), ani też wektorowe (AstraZeneca, Sputnik V). Szczepionka „warszawska” oparta jest na na nanocząsteczkach umożliwiając dostarczanie antygenu do komórek prezentujących antygen, co ma zapewnić skuteczne uczenie i stymulację układu odpornościowego. Szczepionka „poznańska” to... To zupełnie inna szczepionka, nowej generacji. Jest trochę bardziej skomplikowana, ale posiada szczególne zalety. Przede wszystkim aktywuje szersze spektrum odpowiedzi odpornościowej człowieka. – Nasza szczepionka w inny sposób uruchamia dodatkową odpowiedź komórkową. Pobudza komórki, które niszczą wirusa, a ściślej mówiąc – niszczą komórki już zakażone wirusem. Działa więc bardziej podobnie do wirusa, inaczej niż inne preparaty – przypomina prof. Mackiewicz.

Oba zespoły przekonane są o skuteczności szczepionek, nad którymi pracują; teraz na pół gwizdka. Naukowcy potrzebują wsparcia finansowego, o które zabiegają od wielu miesięcy. Prof. Mackiewicz, jak nam przyznał w krótkiej rozmowie, jest umiarkowanym optymistą. – Możliwe, że nie otrzymamy krajowego wsparcia. Nie czekając na to, co z nim będzie, rozpocząłem rozmowy o pozyskanie finansowania ze źródeł zagranicznych. Jestem już po pierwszych rozmowach z ewentualnymi partnerami ze Szwajcarii i Indii. Jakie szanse mają polskie projekty? Prof. Mackiewicz mówi: pół na pół.

Tymczasem Unia Europejska zabiega o zawieszenie patentów na szczepionki przeciwcovidowych wytwarzanie tych preparatów na całym świecie. Czy uda się skłonić producentów szczepionek aktualnie dopuszczonych do użytkowania, by przekazali licencje na ich produkowanie? Jeśli tak, czy będą one płatne czy bezpłatne? Jeżeli będą przekazane, to ich produkcja ruszy w oparciu o wyniki uzyskane w wciąż prowadzonych badaniach klinicznych III fazy? Prof. Mackiewicz uważa, że nie obejdzie się bez nowych badań. Wnioskuje to na podstawie wydarzeń z przeszłości, kiedy to koncerny farmaceutyczne uruchamiając produkcję poza miejscami wcześniej wskazanymi w dokumentacji produktu, musiały przeprowadzać nowe badania.

5 maja polskie media poinformowały za brytyjskim dziennikiem „The Guardian”, że amerykański koncern Pfizer prognozuje, iż do końca 2020 r. na sprzedaży szczepionki Comirnaty (opracowanej do spółki z niemiecką firmą biotechnologiczną BioNtech) zarobi 26 mld USD. Koncern podał, że zysk dotychczasowy, do końca kwietnia, wyniósł 3,5 mld USD, choć prognozowano, że sięgnie on 15 mld dolarów. Comirnaty, to szczepionka dwudawkowa. Unia Europejska z pełną dawkę płaci ok. 30 USD, rząd USA – 39, a Izrael maksymalnie 47 dolarów, najwięcej, bo chciał mieć szczepionki jak najszybciej. J

ak podano (10 maja) na rządowej stronie gov.pl w Polsce wykonano dotąd 13 764 238 szczepień przeciw COVID-19. W pełni zaszczepionych jest 3 671 671 osób. W Polsce do użytku dopuszczono szczepionki autorstwa: Pfizer/BioNTech, Moderna, AstraZeneca (dwudawkowe) i Janssen Pharmaceutica NV, firmę z pionu farmaceutycznego koncernu Johnson & Johnson,(jednodawkowa).