Wybory samorządowe 2024. Wybory na burmistrza [WSZYSTKO, CO MUSISZ WIEDZIEĆ]

Spis treści

1. Kiedy są wybory na burmistrza? Znamy datę
2. Wybory samorządowe w Polsce. Lata temu wybory burmistrza wyglądały inaczej
3. Wybory na burmistrza: kto i gdzie wybiera?
4. Kto może startować w wyborach na burmistrza?
5. Jakie zadania ma burmistrz?

Kiedy są wybory na burmistrza? Znamy datę

Kiedy odbędą się najbliższe wybory samorządowe, a w tym wybory na burmistrza? Zgodnie z rozporządzeniem premiera w sprawie zarządzenia wyborów samorządowych 2024 odbędą się one 7 kwietnia (pierwsza tura wyborów), jeśli zaś będzie potrzeba kolejnego rozstrzygnięcia, to druga tura wyborów wyznaczona jest dwa tygodnie później, czyli 21 kwietnia. Listy kandydatów na radnych będą mogły być zgłaszane do 4 marca, a kandydatów burmistrzów do 14 marca. Co ciekawe najbliższe wybory samorządowe zostały przesunięte, ponieważ zgodnie z planem powinny się odbyć w 2023 roku, jednak tak się nie stało. Przypomnijmy, że w 2022 roku posłowie PiS złożyli w Sejmie projekt ustawy wydłużający obecną kadencję samorządów do 30 kwietnia 2024 roku. Celem projektu było przesunięcie wyborów samorządowych z jesieni 2023 roku na wiosnę 2024 roku, aby nie kolidowały z wyborami parlamentarnymi., które jak wiemy odbyły się w październiku. 

Wybory na burmistrza są organizowane co pięć lat, kadencja burmistrza trwa pięć lat, to zasada obowiązująca od 2018 roku, czyli od ostatnich wyborów samorządowych, które były w 2018 roku. Wcześniej kadencje samorządów trwały cztery lata.

Wybory samorządowe w Polsce. Lata temu wybory burmistrza wyglądały inaczej

Zacznijmy od tego, że przed laty wybór na burmistrza wyglądał inaczej. Urząd burmistrza został ustanowiony po przywróceniu samorządu terytorialnego już po 1989 roku. Jednak wtedy burmistrz był wybierany przez radę miasta wspólnie z pozostałymi członkami zarządu miasta. Zmieniło się to w 2002 roku, to wtedy zaczęto wybierać jednoosobowe organy wykonawcze gmin. Ustawa o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta przyjęta została przez Sejm w głosowaniu 20 czerwca 2002 roku. Zawiera ona zasady i tryb przeprowadzenia bezpośrednich wyborów organu wykonawczego gminy i  zlikwidowała organ, który, był zarząd gminy. 

Wybory na burmistrza: kto i gdzie wybiera?

Kiedy dochodzi do wyboru burmistrza? Dochodzi do tego w gminie, w której siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy, organem wykonawczym jest burmistrz. Burmistrz jest wybierany przez mieszkańców w sposób bezpośredni, ale uwaga: mogą być też sytuacje, że burmistrza wybierze rada gminy (rada miasta). Będzie tak wtedy, gdy w wyborach na burmistrza  w danej gminie wystartuje tylko jeden kandydat i nie uzyska więcej niż połowy ważnie oddanych głosów, podaje pkw.gov.pl. 

Kto może startować w wyborach na burmistrza?

Aby zostać kandydatem na burmistrza należy mieć polskie obywatelstwo i mieć prawa wyborcze, a do tego najpóźniej w dniu głosowania ukończyć 25 lat (co ważne, kandydat nie musi stale zamieszkiwać na obszarze gminy, w której kandyduje). ​​​​​​​Osoby pozbawione praw publicznych lub ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu albo pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu nie mogą kandydować w wyborach na burmistrza. Zgłoszeniem kandydata na burmistrza może się zająć komitet wyborczy, który zarejestrował listy kandydatów na radnych w co najmniej połowie okręgów wyborczych w danej gminie. W każdym z tych okręgów liczba zarejestrowanych przez ten komitet kandydatów na radnych nie może być mniejsza niż liczba radnych wybieranych w tym okręgu, podaje PKW.

Jakie zadania ma burmistrz?

Do zadań burmistrza należy wykonywanie uchwał rady gminy i zadań gminy określone przepisami prawa. Jak wylicza PKW, w szczególności są to: przygotowywanie projektów uchwał rady gminy; opracowywanie programów rozwoju, określanie sposobu wykonywania uchwał, gospodarowanie mieniem komunalnym, wykonywanie budżetu czy zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych

Niżej galeria zdjęć z głosowania w USA w 2023: