Wybory samorządowe

i

Autor: Shutterstock

są dwie daty

Wybory samorządowe 2024. Kiedy odbędą się wybory lokalne do miast i gmin w całej Polsce?

2024-02-06 11:09

Wybory samorządowe 2024 chyba jeszcze nigdy nie wzbudzały w Polsce tylu emocji. Formalnie rzecz biorąc powinny być dawno za nami, bowiem to w 2023 roku, jesienią, upłynęła kadencja prezydentów, burmistrzów, wójtów, a także rad miast i gmin oraz sejmików. Jednak wybory do samorządu terytorialnego zostały przeniesione na 2024 rok. Sama data wyborów lokalnych też długo nie była jasna. Ostatecznie termin wyborów samorządowych 2024 jest już znany.

Spis treści

  1. Wybory samorządowe 2024. Najważniejsze wybory lokalne od 1990 roku?
  2. Prof. Jarosław Flis: Frekwencja w wyborach samorządowych jest mocno uzależniona od wielkości miejscowości
  3. Wybory samorządowe 2024. Termin wybrał Donald Tusk
  4. Kiedy będą wybory samorządowe? Czy kampania wyborcza już ruszyła?
  5. Najbliższe wybory samorządowe będą 7 kwietnia. Kiedy druga tura?
  6. Okręgi wyborcze w wyborach samorządowych 2024. Kiedy poznamy szczegóły?
  7. Wybory lokalne miały być w 2023 roku. PiS przełożył najbliższe wybory samorządowe

Wybory samorządowe 2024. Najważniejsze wybory lokalne od 1990 roku?

Wybory samorządowe 2024 będą bodaj najważniejszymi wyborami lokalnymi od czasu powołania samorządu terytorialnego w Polsce, czyli od 1990 roku. Zarówno koalicja rządząca (KO, Trzecia Droga i Lewica), jak i opozycyjny PiS będą starały się za wszelką cenę potwierdzić wynik jesiennych wyborów parlamentarnych 2023. Co więcej, rządząca Koalicja Obywatelska wraz z Trzecią Drogą i Lewicą zapewne będą chciały udowodnić, że PiS naprawdę straciło w Polsce władzę – na szczeblu nie tylko centralnym, ale także samorządu. Z kolei Prawo i Sprawiedliwość powalczy o odzyskanie władzy.

Eksperci przewidują, że frekwencja w wyborach do samorządu terytorialnego może być bardzo wysoka. Z jednej strony będzie to naturalna kolej rzeczy po rekordowej frekwencji w wyborach parlamentarnych 2023 (wyniosła 74,38 proc.), z drugiej zaś, przejaw budzącego się społeczeństwa obywatelskiego, które każde wybory samorządowe traktuje coraz poważniej.

Prof. Jarosław Flis: Frekwencja w wyborach samorządowych jest mocno uzależniona od wielkości miejscowości

Warto w tym miejscu przypomnieć, że przed wyborami samorządowymi 2018 Fundacja Batorego dokładnie zbadała udział Polaków w wyborach. Prof. Jarosław Flis z Uniwersytetu Jagiellońskiego, ekspert Fundacji Batorego, przeanalizował wówczas wyniki wyborów samorządowych od 2002 roku i porównał je z wynikami wyborów parlamentarnych i europejskich. Dane te posłużyły do stworzenia obrazu dotychczasowych zachowań wyborczych Polaków.

Analiza pokazuje, że frekwencja w wyborach samorządowych jest mocno uzależniona od wielkości miejscowości – im mniejsza miejscowość, tym frekwencja jest wyższa. To odwrotna zależność niż w przypadku wyborów parlamentarnych i europejskich – tłumaczył wówczas prof. Jarosław Flis w analizie Fundacji Batorego.

Wybory samorządowe 2024. Termin wybrał Donald Tusk

Wybory gminne są doskonałą ku temu okazją. Wybory do samorządu 2024 odbędą się 7 i 21 kwietnia. Dlaczego daty wyborów lokalnych są dwie? Bo premier Donald Tusk, zapowiadając datę wyborów samorządowych, wskazał od razu datę pierwszej i drugiej tury. Jest bowiem bardzo prawdopodobne, że nie we wszystkich miastach i gminach uda się wyłonić prezydentów, burmistrzów i wójtów w pierwszej turze – 7 kwietnia 2024 i potrzebna będzie dogrywka dwa tygodnie później, czyli 21 kwietnia 2024.

Kiedy będą wybory samorządowe? Czy kampania wyborcza już ruszyła?

Przypomnijmy, że polskie prawo przewiduje, że termin wyborów samorządowych określa premier, a nie jak w przypadku wyborów do Sejmu i Senatu czy wyborów prezydenckich – prezydent RP. Tyle że formalnie rzecz biorąc prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, najpierw wyznacza datę wyborów samorządowych 2024, a następnie wydaje rozporządzenie w tej sprawie.

Donald Tusk zapowiedział datę wyborów lokalnych w połowie stycznia. „Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 29 stycznia 2024 r. w sprawie zarządzenia wyborów do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic m.st. Warszawy oraz wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast” zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw tego samego dnia. Kampania wyborcza więc już wystartowała.

Najbliższe wybory samorządowe będą 7 kwietnia. Kiedy druga tura?

Warto podkreślić, że Kodeks wyborczy mówi jasno: premier zarządza wybory do samorządu terytorialnego nie wcześniej niż na cztery miesiące i nie później niż na trzy miesiące przed upływem kadencji rad miast, gmin i sejmików. "Datę wyborów wyznacza się na dzień wolny od pracy przypadający nie wcześniej niż na 30 dni i nie później niż na 7 dni przed upływem kadencji rad" – czytamy w Kodeksie wyborczym.

I tak najbliższe wybory samorządowe odbędą się 7 kwietnia (to niedziela), a druga tura – 21 kwietnia (również w niedzielę). Lokale wyborcze będą czynne w godz. 7-21.

Okręgi wyborcze w wyborach samorządowych 2024. Kiedy poznamy szczegóły?

Na stronie Państwowej Komisji Wyborczej są już okręgi wyborcze do Rad Powiatów 2024, Rad Gmin 2024, sejmików oraz w wyborach a prezydenta, burmistrza i wójta 2024 z podziałem na województwa i dalej na konkretne okręgi w miastach i powiatach. Co ważne, okręgi wyborcze w wyborach do Rad Gmin i Sejmików oraz Rad Powiatów nie pokrywają się - są one różne, różnie podzielone. W wyborach do sejmików okręgów wyborczych w danym województwie jest mniej niż okręgów np. do Rad Gmin.

Wybory lokalne miały być w 2023 roku. PiS przełożył najbliższe wybory samorządowe

Przypomnijmy, że wybory samorządowe zostały przesunięte z 2023 na 2024 rok. Według kalendarza wyborczego, jesienią 2023 roku miały odbyć się najpierw wybory samorządowe, a potem wybory parlamentarne. Jednak PiS postanowił przedłużyć kadencje samorządów o pół roku i przesunąć datę wyborów samorządowych.

Stało się to w drodzy Ustawy z dnia 29 września 2022 r. o przedłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego, zgodnie z którą kadencja samorządów upływa 30 kwietnia 2024 roku. A to oznacza, że wybory samorządowe 2024 muszą odbyć się między 31 marca a 23 kwietnia tego roku. Data 7 kwietnia wpisuje się więc w kalendarz wyborczy idealnie.

Niżej galeria zdjęć z głosowania zagranicą podczas wyborów 2023:

W. KOLARSKI: PRZYSPIESZONE WYBORY? TO NIEPOROZUMIENIE