Teresa Torańska: Życiorys oddający losy Polski

2010-12-13 3:00

Kilkakrotnie rozmawiałam z generałem. Jest skryty i powściągliwy w ocenach. Zarazem to człowiek o dużej kulturze osobistej. Myśląc o nim, mam przed oczyma 87-letniego człowieka o skomplikowanym życiorysie, którego nie da się zamknąć w 10-20 linijkach.

Niewątpliwie jest to postać tragiczna. Świadek najokrutniejszej z wojen, która odcisnęła ślad nawet na najtwardszych. Jego życiorys oddaje losy Polski i trudne wybory Polaków w XX wieku. Rola Jaruzelskiego w przemianie ustrojowej 1989-1990 nie rozgrzesza go z przeszłości. Na życie każdego trzeba jednak patrzeć z szacunkiem, jak na pewną całość. W końcu odnalazł światełko w tunelu, którego być może szukał, jak my wszyscy - wolność. Oczywiście w części była to rachuba polityczna... Każda decyzja wynika zarówno z kalkulacji, jak i marzeń.

Wybuch stanu wojennego uważałam za coś strasznego. Nadal tak uważam. Społeczeństwu odebrano nadzieję na przyszłość, przetrącono kręgosłup. Przez kolejne 8 lat uchodziło z nas powietrze. Ale czy na początku lat 80. ZSRR zgodziłby się na niepodległą Polskę? Czy zgodziłby się na to Zachód, negując porozumienia z Jałty? Jestem pewna, że nie. Oceniajmy generała w świetle w warunków, w jakich podejmował tę decyzję.

Teresa Torańska

Dziennikarka, pisarka, autorka m.in. książek będących zbiorami wywiadów z ludźmi dawnego reżimu "Oni" i "Byli"