Sejmowa komisja podjęła decyzję. Przewodniczący KRRiT przed Trybunałem Stanu

W maju 2024 roku, 185 posłów złożyło wstępny wniosek o postawienie Macieja Świrskiego przed Trybunałem Stanu. Wnioskodawcy zarzucają mu naruszenia w trzech obszarach:

• Blokowanie środków z abonamentu: Mowa o kwocie około 300 milionów złotych, przeznaczonych dla publicznego radia i telewizji.
• Blokowanie koncesji dla nadawców prywatnych: Dotyczy to stacji TVN, TVN 24, Radia TOK FM oraz Radia ZET.
• Niewykonywanie badań statystycznych: Zarzut dotyczy braku realizacji badań oglądalności stacji telewizyjnych w Polsce.

Przebieg postępowania przed Komisją

W lipcu 2024 roku sejmowa Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej, po wstępnym zapoznaniu się z wnioskiem, uznała, że wymaga on uzupełnienia i odesłała go do marszałka Sejmu. Uzupełniony wniosek wpłynął do komisji w październiku.

Proces analizy wniosku obejmuje przesłuchania świadków. Pierwsze zeznania przed komisją złożył 3 grudnia likwidator TVP SA, Daniel Gorgosz. Następnie zeznawali m.in. likwidator-redaktor naczelny Polskiego Radia, Paweł Majcher, szefowie rozgłośni regionalnych Polskiego Radia, członkowie KRRiT, w tym sam przewodniczący Maciej Świrski. Dodatkowo, na wniosek obrony Macieja Świrskiego, przesłuchano około 90 świadków.

Podstawa prawna i procedura

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, członkowie KRRiT mogą zostać postawieni przed Trybunałem Stanu za naruszenie konstytucji lub ustawy w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania. Uchwała Sejmu o pociągnięciu do odpowiedzialności przed TS powoduje zawieszenie w czynnościach osoby, której dotyczy.

Po zakończeniu postępowania, Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej przedstawia Sejmowi sprawozdanie z prac, zawierające wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu lub o umorzenie postępowania. W przypadku rekomendacji postawienia szefa KRRiT przed TS, wniosek może trafić na salę plenarną Sejmu po upływie trzech tygodni.

Uchwała o pociągnięciu do odpowiedzialności przed TS jest podejmowana przez Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, która wynosi 230.

Stanowisko PiS

Posłowie Prawa i Sprawiedliwości wyrażają sprzeciw wobec postawienia szefa KRRiT przed Trybunałem Stanu. W czerwcu 2024 roku zaskarżyli oni do Trybunału Konstytucyjnego przepisy, które to umożliwiają. W październiku TK wydał tzw. postanowienie zabezpieczające, które zobowiązywałoby organy Sejmu do powstrzymania się od działań w sprawie stawiania Świrskiego przed TS, do czasu rozstrzygnięcia sprawy zaskarżonych przepisów.

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia, w odniesieniu do innej sprawy, w której TK orzekł o niezgodności z konstytucją przepisów ustawy o Trybunale Stanu dotyczących procedur przed sejmową Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej (wówczas chodziło o prezesa NBP Adama Glapińskiego), oświadczył, że nie wykona tego postanowienia.

Inne postępowania wobec szefów KRRiT

Obecny wniosek jest drugim w historii przypadkiem wniosku o postawienie przed Trybunałem Stanu szefa KRRiT. W 2005 roku politycy Platformy Obywatelskiej, PiS i Ligi Polskich Rodzin próbowali postawić przed Trybunałem Stanu ówczesną szefową KRRiT, Danutę Waniek. Jednak po kolejnych wyborach, w 2007 roku, pojawiły się problemy proceduralne. W 2012 roku marszałek Sejmu Ewa Kopacz wydała postanowienie o zakończeniu postępowania wobec byłej szefowej KRRiT w 2007 roku.