Sąd Najwyższy wydał oświadczenie ws. wyborów. Wpływają protesty od wyborców

Jak poinformowała PAP Monika Drwal z zespołu prasowego Sądu Najwyższego, do SN wpłynęło 61 protestów wyborczych. Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN, która jest odpowiedzialna za rozpatrywanie tych spraw, we wtorek pozostawiła bez dalszego biegu sześć z nich.

Zgodnie z procedurą, czas na składanie protestów wyborczych do Sądu Najwyższego rozpoczął się po ogłoszeniu przez Państwową Komisję Wyborczą (PKW) wyniku wyborów prezydenckich, co nastąpiło 2 czerwca. Określone podmioty, w tym wyborcy, miały czas do 16 czerwca na złożenie pisemnych protestów wyborczych.

Protest wyboczy - co to i jak go złożyć?

Sąd Najwyższy w swoim komunikacie odniósł się do doniesień o nieprawidłowościach w działaniach obwodowych komisji wyborczych, takich jak uchybienia w liczeniu głosów i błędne wypełnianie protokołów. SN zaznaczył, że takie sytuacje mogą stanowić podstawę zarzutów w protestach wyborczych.

W komunikacie SN podkreślono, że wyborca, który chce zaskarżyć takie nieprawidłowości, musi sformułować w proteście zarzuty dotyczące dopuszczenia się przestępstwa lub naruszenia przepisów Kodeksu wyborczego, uzasadnić je oraz przedstawić lub wskazać dowody na ich poparcie.

Wybuchła wojna o głosy! Duda odpowiada Tuskowi. Nie przebierał w słowach

SN wskazał, że jednym z możliwych dowodów potwierdzających zasadność zarzutów dotyczących ustalenia wyników głosowania lub wyborów są oględziny kart wyborczych. W takim przypadku Sąd Najwyższy zleca przeprowadzenie dowodu właściwemu Sądowi Rejonowemu w ramach odezwy o udzielenie pomocy sądowej. Sąd Rejonowy przeprowadza dowód i informuje Sąd Najwyższy o jego wyniku.

Protest może dotyczyć zarówno I tury wyborów prezydenckich, która odbyła się 18 maja, jak i II tury z 1 czerwca. Protest musi być złożony wyłącznie na piśmie – inne formy, takie jak faks, e-mail czy ePUAP, są niedopuszczalne. Można go złożyć bezpośrednio w SN lub nadać w polskiej placówce pocztowej.

Osoby przebywające za granicą lub na polskim statku morskim mogą powierzyć protest właściwemu terytorialnie konsulowi lub kapitanowi statku, dołączając zawiadomienie o ustanowieniu pełnomocnika zamieszkałego w kraju lub pełnomocnika do doręczeń.

Aby protest został rozpoznany merytorycznie przez SN, musi spełniać wymogi określone w Kodeksie wyborczym oraz ogólne warunki pisma procesowego. Szczegółowe informacje na temat wymogów formalnych są dostępne na stronie internetowej SN.

Rozstrzygnięcie o ważności wyborów

Po rozpoznaniu wszystkich protestów wyborczych, na podstawie sprawozdania z wyborów przedstawionego przez PKW, Sąd Najwyższy rozstrzyga o ważności wyboru prezydenta RP. Zgodnie z terminami, SN musi to zrobić w ciągu 30 dni od podania wyników wyboru do publicznej wiadomości, czyli do 2 lipca br.

Zgodnie z przepisami wprowadzonymi w 2018 r., właściwa do rozpatrywania protestów wyborczych i stwierdzania ważności wyborów jest Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN. Status tej izby jest kwestionowany, ze względu na sposób powoływania jej członków po 2017 r. na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy o KRS z 2017 r. Przed 2018 r. kwestie wyborcze rozpatrywała ówczesna Izba Pracy Ubezpieczeń i Spraw Publicznych.

I prezes SN Małgorzata Manowska oświadczyła, że podważanie kompetencji Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN do orzekania o ważności wyboru prezydenta RP wynika z nieznajomości prawa lub jest motywowane politycznie.