Sowietstany

i

Autor: materiały prasowe

Recenzja książki Eriki Fatland „Sowietstany”

2016-05-24 16:56

Radzieckie republiki w Azji Środkowej były odległymi, zapomnianymi przez Boga i ludzi rubieżami imperium. Władze w Moskwie interesowały się raczej z rzadka, traktując je głównie jako   źródło surowców lub poletko doświadczalne dla swoich mniej lub bardziej szalonych ekspertymentów. Po upadku ZSRR utworzone na ich bazie państwa utwierdziły swój status peryferiów współczesnego świata. Raczej rzadko goszczą w mediach, a jest o czym mówić i pisać.

Norweska reportażystka i antropolożka wyruszyła w podróż do tytułowych „Sowietstanów”, by przekonać się na własne oczy, co lata sowietyzacji uczyniły z Azji Środkowej, odkryć pokłady dawnych, mitycznych często cywilizacji i przyjrzeć się bliżej niezwykle autorytarnym reżimom w większości z tych państw. Powstała z tego niezwykle interesująca relacja z bizantyjskiego rozmachu regionalnych satrapów, biedy, korupcji, ale też tygla kultur, który tak samo pogrążony jest w przeszłości jak i teraźniejszości.

Razem z Fatland odwiedzamy więc kipiące luksusem i nowoczesnością metropolie, żyjącą tradycjami prowincję. Poznajemy skazane na zapomnienie ludy oraz rodzące się w bólach tożsamości narodowe krajów Azji Środkowej. Sypiące się radzieckie bloki i dziurawe drogi sąsiadują tu z perłami architektury świata Islamu i znacznie starszych cywilizacji. Monumentalne góry stoją dumnie niedaleko od nieprzyjaznych pustyni. Cuda natury przeplatają się z katastrofami ekologicznymi, do których doprowadziły fatalne w skutkach pomysły komunistów – od skażenia nuklearnego na poligonie w kazachskim Semipałatyńsku po wysychające Jezioro Aralskie.

Azja Środkowa to fascynujący, choć nie zawsze otwarty na przybyszy z zewnątrz region. Norweska reportażystka prowadzi nas przez jego meandry z ogromnym znawstwem, pokazując złożoność tego tylko pozornie jednolitego regionu świata.

Erika Fatland, „Sowietstany. Podróż po Turkmenistanie, Kazachstanie, Tadżykistanie, Kirgistanie i Uzbekistanie”, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2016

Nasi Partnerzy polecają