Recenzja książki Anne Reid „Pogranicze. Podróż przez historię Ukrainy”

Wydane właśnie w Polsce „Pogranicze” to w zasadzie tylko częściowo nowość. Pierwsza część książki to wznowienie nigdy nie wydanej u nas publikacji z 1997 r. opisująca historię Ukrainy od chrztu Rusi po utworzenie własnego państwa po rozpadzie ZSRR. Druga to spisana na gorąco relacja z wydarzeń ostatniej ukraińskiej rewolucji. I to pierwsza część jest największą wartością „Pogranicza”. Podróżując po najważniejszych dla historii Ukrainy miejscach, pokazuje nam formujące ten kraj i jego mieszkańców wydarzenia - od rozkwitu i upadku Rusi Kijowskiej, przez powstanie Chmielnickiego, po XIX- i XX-wieczne próby stworzenia państwa dla rodzącej się narodowości ukraińskiej.

Punktem wyjścia do rozważań o historii i kulturze Ukrainy są odwiedziny w symbolicznych dla tego kraju miejscach – od Kijowa, przez Donbas, Lwów, Bukowinę, Odessę po Krym. Miejscach, które przez tysiącletnie dzieje ziem ukraińskich były we władaniu tych, czy innych imperiów, rozwijały się według własnej logiki i ostatecznie wykształciły niejako własną tożsamość, co tłumaczy całą złożoność współczesnej Ukrainy. Złożoność, którą z taką premedytacją w 2014 roku wykorzystał Władimir Putin, anektując Krym i podpalając Donbas. Reid z ogromną biegłością porusza się po tym labiryncie znaczeń i niedomówień, dając klarowny wykład o zagmatwanych losach Ukrainy i jej ludności. Tak wyczerpującej i równie przystępnie napisanej publikacji na temat naszego wschodniego sąsiada próżno na polskim rynku wydawniczym szukać.

Anne Reid, „Pogranicze. Podróż przez historię Ukrainy”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016