PiS pod lupą! Kulisy śledztw z lat 2016–2023! [RELACJA NA ŻYWO]

Konferencja prasowa zakończyła się.

W przypadku 112 spośród 200 badanych postępowań z lat 2016-2023 stwierdzono szereg poważnych zastrzeżeń, które powinny skutkować odpowiedzialnością karną i dyscyplinarną - wskazano w opublikowanym we wtorek raporcie Prokuratury Krajowej.

Łącznie 53 postępowania karne i służbowe

Obecnie toczy się 53 postępowania karne i dyscyplinarne związane z nieprawidłowościami wykrytymi w trakcie audytów i analiz zespołu.
Prokurator dodał: „Obecnie prowadzimy 53 postępowania, z czego 17 dotyczy podejrzenia popełnienia przestępstwa, a 14 naruszeń służbowych.”

Zawieszenie prokuratorów regionalnych w Lublinie i Gdańsku

Wobec byłych prokuratorów regionalnych z Lublina i Gdańska wszczęto śledztwa oraz postępowania dyscyplinarne.
Prokurator potwierdził: „Prokurator Generalny podjął decyzję o zawieszeniu w obowiązkach byłych prokuratorów regionalnych z Lublina i Gdańska.”

Spośród 200 badanych spraw, w 167 stwierdzono poważne nieprawidłowości. Część z nich zostanie wznowiona, ale niektóre nie mogą być kontynuowane z powodu przedawnienia.
Prokurator wyjaśnił: „Łącznie zakwestionowano ponad 160 spraw. Część zostanie wznowiona, a część niestety nie może być podjęta ze względu na przedawnienie.”

W związku z rażącymi naruszeniami prawa skierowano 14 zawiadomień o odpowiedzialności służbowej do rzecznika dyscyplinarnego.
Prokurator zaznaczył: „W przypadkach naruszeń prawa, które nie spełniały przesłanek przestępstwa, skierowano 14 zawiadomień o odpowiedzialności służbowej.”

Efektem prac zespołu było skierowanie 17 zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa wobec prokuratorów inicjujących i nadzorujących kontrowersyjne postępowania.
Prokurator podkreślił: „Skierowano 17 zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do Wydziału Spraw Wewnętrznych. Kolejne śledztwa będą prowadzone również w prokuraturach regionalnych.”

W prokuraturze regionalnej w Gdańsku stwierdzono przypadki nieuprawnionego cofania aktów oskarżenia i wniosków o tymczasowe aresztowanie.
Prokurator dodał: „Stwierdzono naruszenia prawa związane z nieuprawnionym cofnięciem aktu oskarżenia oraz ograniczaniem inicjatywy dowodowej w sprawie molestowania osoby poniżej 15. roku życia.”

Skala nieprawidłowości w prokuraturach regionalnych – Gdańsk i Lublin pod lupą

Audyt prokuratur regionalnych w Gdańsku i Lublinie ujawnił poważne nieprawidłowości, które stały się podstawą dalszych działań zespołu śledczego.
Prokurator zaznaczył: „W raporcie znajdziecie Państwo 27 postępowań dotyczących byłego prokuratora regionalnego w Lublinie, które zostały zakwestionowane. Obejmują one m.in. ukrywanie dowodów i opóźnianie postępowań.”

Efekt mrożący w sądownictwie – celowe działania prokuratury

Długotrwałe i bezzasadne postępowania miały wywołać efekt mrożący i zastraszyć osoby związane z sądownictwem.
Prokurator dodał: „Postępowania miały wywołać efekt mrożący i prowadzić do środowiskowej deprecjacji osób walczących o praworządność.”

Sprawa byłej prezes Sądu Okręgowego w Krakowie – nawet Izba Dyscyplinarna odmówiła zgody

Jednym z przykładów nadużyć była sprawa byłej prezes Sądu Okręgowego w Krakowie. Mimo postawienia zarzutów, Izba Dyscyplinarna odmówiła zgody na pociągnięcie jej do odpowiedzialności.
Prokurator wskazał: „Nawet Izba Dyscyplinarna odmówiła zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności byłej prezes Sądu Okręgowego w Krakowie.”

Bezzasadne postępowania zakończone umorzeniem

Większość z tych postępowań zakończyła się decyzjami o odmowie wszczęcia śledztwa z powodu braku znamion czynu zabronionego.
Prokurator podkreślił: „Większość postępowań zakończyła się decyzją na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 – brak znamion czynu zabronionego.”

24 sprawy przeciwko sędziom i prokuratorom – bez efektów procesowych

W raporcie ujawniono 24 postępowania dotyczące sędziów i prokuratorów, które miały na celu zastraszenie i deprecjację zawodową osób broniących praworządności.
Prokurator zaznaczył: „Postępowania były prowadzone w celu wywołania efektu mrożącego i deprecjacji zawodowej tych, którzy stawali w obronie praworządności.”

Wiele czynności sprawdzających prowadzono znacznie dłużej niż przewiduje prawo. Postępowania trwały nawet kilkanaście miesięcy, a czasami kilka lat, mimo braku efektów procesowych.
Prokurator ujawnił: „Czynności, które powinny zakończyć się w ciągu 30 dni, trwały kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt miesięcy.”

Raport wskazuje na zbieżność czasową między inicjowaniem postępowań wobec sędziów i prokuratorów a wydarzeniami związanymi z obroną praworządności. Osoby broniące niezależności sądów były celem działań Wydziału Spraw Wewnętrznych.
Prokurator podkreślił: „Istniała bardzo duża zbieżność czasowa pomiędzy wszczynaniem postępowań wobec sędziów i prokuratorów a wydarzeniami dotyczącymi sądownictwa i konstytucji.”

Instrumenty nadzoru wykorzystane do nacisku

Pod pozorem „konsultacji” prokuratorzy byli zmuszani do podporządkowania się decyzjom przełożonych, co naruszało ich niezależność.

Prokurator wyjaśnił: „Pod pretekstem konsultacji z artykułu 71. regulaminu prokuratorzy byli zmuszani do zmiany decyzji, co naruszało ich niezależność.”

Raport ujawnia przypadki świadomego przedłużania śledztw poprzez odrzucanie decyzji o ich zakończeniu. Taki mechanizm pozwalał na wieloletnie utrzymywanie zarzutów wobec określonych osób.
Prokurator zauważył: „To nie były decyzje podyktowane względami merytorycznymi, ale celowe działanie mające wydłużać postępowania.”

Raport wskazuje, że prokuratorzy byli systemowo ubezwłasnowolnieni. Pod pretekstem konsultacji zmuszano ich do wielokrotnego sporządzania decyzji, które nie były akceptowane.
Prokurator podkreślił: „Prokuratorzy sporządzali 3, 4, a nawet 7 razy decyzję o zakończeniu postępowania, które nie były aprobowane. Chodziło o to, by śledztwa trwały jak najdłużej.”

Prokuratura jako narzędzie polityczne – mechanizmy nacisku

Prokuratorzy wskazują, że do politycznego wykorzystania prokuratury wystarczyły dwa elementy: nadzór oraz prokuratorzy gotowi działać wbrew ślubowaniu.
Prokurator ostrzegł: „Aby politycznie wykorzystać prokuraturę, wystarczy umiejętne wykorzystanie nadzoru i znalezienie prokuratorów łamiących ślubowanie.”

Śledztwo w sprawie willi w Kazimierzu – polityczne wznowienie?

Po umorzeniu postępowania wobec byłego szefa CBA, wznowiono śledztwo dotyczące willi w Kazimierzu Dolnym. Sprawa, wcześniej umorzona w 2010 roku, była prowadzona przez kolejne sześć lat bez nowych dowodów.
Prokurator ujawnił: „Śledztwo trwało sześć lat, mimo że nie gromadzono nowych dowodów. Prowadzono jedynie powtarzające się czynności, by utrzymywać postępowanie przy życiu.”

Raport ujawnia kontrowersje wokół byłego szefa CBA i późniejszego ministra koordynatora służb specjalnych. W 2014 roku złożono wniosek o uchylenie jego immunitetu, jednak został on odrzucony, co zawiesiło postępowanie.
Prokurator komentuje: „W 2016 roku prokurator krajowy Bogdan Święczkowski stwierdził, że zachowanie byłego szefa CBA nie nosi znamion czynu zabronionego. W ciągu dwóch miesięcy sprawa została umorzona.”

Prokuratorzy zapowiadają możliwe postępowania dyscyplinarne i karne wobec osób odpowiedzialnych za nadużycia w prowadzeniu śledztw.
Prokurator zapowiedział: „Nieprawidłowości w prowadzeniu postępowań mogą skutkować nie tylko odpowiedzialnością dyscyplinarną, ale również karną.”

Raport ujawnia, że jednym z narzędzi nacisku było przekazywanie spraw między różnymi jednostkami prokuratury, co wydłużało postępowania i wzmacniało presję na podejrzanych.
Prokurator zauważył: „Przekazywanie spraw do innych jednostek prokuratury było wykorzystywane jako mechanizm nacisku. Sprawa trafiała z jednej prokuratury do drugiej, co wydłużało śledztwo.”

Sprawa generała Bondaryka zakończyła się uniewinnieniem przez sądy dwóch instancji. Mimo wcześniejszych prób nadania sprawie powagi, sąd uznał brak podstaw do oskarżenia.
Prokurator wyjaśnił: „Sąd po wstępnym zbadaniu sprawy wydał postanowienie o umorzeniu postępowania z uwagi na brak znamion przestępstwa. Ostatecznie zapadły dwa orzeczenia uniewinniające.”

Rozliczenie służb specjalnych w 2016 roku – polityczne mechanizmy?
Raport wskazuje na kontrowersyjne działania wobec byłego szefa ABW, generała Krzysztofa Bondaryka. Sprawa o zatrudnienie pracownika w ABW była wielokrotnie przekazywana między jednostkami, mimo wcześniejszej odmowy wszczęcia śledztwa.
Prokurator ujawnił: „Po odmowie wszczęcia śledztwa sprawa generała Bondaryka była przerzucana między prokuraturami – z Krakowa do Ostrołęki, a ostatecznie do Białegostoku.”

Długotrwałe śledztwa jako narzędzie presji – raport ujawnia nadużycia

Prokuratorzy ujawnili, że wieloletnie prowadzenie postępowań wobec określonych osób miało często na celu wyłącznie wywieranie presji i wpływanie na opinię publiczną.
Prokurator podkreślił: „Utrzymywanie ludzi przez wiele lat pod zarzutami tylko po to, żeby epatować opinię publiczną, jest jedną z największych nieprawidłowości, jakie dostrzegliśmy.”

Wątek korupcyjny w sprawie „Dwóch Wież” – nowe śledztwo?

Zespół śledczy podkreślił konieczność zbadania wątku wręczenia łapówki księdzu, co mogło mieć kluczowe znaczenie w sprawie „Dwóch Wież”.
Prokuratorzy ujawnili: „Jednym z tych wątków jest sprawa korupcyjna dotycząca wręczenia określonej kwoty pieniędzy księdzu, którego nazwisko państwo znacie.”

Sprawa wypadku Beaty Szydło – prokuratura chce wznowienia śledztwa

Prokuratura zamierza złożyć wniosek o wznowienie postępowania dotyczącego wypadku byłej premier Beaty Szydło. Śledztwo miało skupić się wyłącznie na Sebastianie Kościelniku, pomijając możliwą odpowiedzialność funkcjonariuszy BOR.
Prokuratorzy stwierdzili: „Postępowanie było ukierunkowane tylko i wyłącznie na bardzo młodego człowieka, Sebastiana Kościelnika. Od początku wykluczany był udział funkcjonariuszy BOR.”

Zatrzymania protestujących po wyroku TK – sprawa do wznowienia

Prokuratura analizuje sprawy obywateli zatrzymanych podczas protestów po wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Śledztwa zakończono odmową wszczęcia, co zdaniem zespołu wymaga rewizji.
Prokuratorzy podkreślili: „Obywatele jadący na protest byli zatrzymywani i szykanowani. Uważamy, że postępowanie powinno być kontynuowane.”

Sprawa „Dwóch Wież” – poważne wątpliwości proceduralne

Sprawa tzw. „Dwóch Wież” ponownie trafiła pod lupę prokuratorów. Zespół rekomenduje wznowienie śledztwa i połączenie go z innymi wątkami, w tym korupcyjnym.
Prokuratorzy wskazali: „W naszej ocenie sposób procedowania w tej sprawie budził bardzo poważne wątpliwości. Postępowanie sprawdzające trwało ponad osiem miesięcy.”

Prokurator ukarany za bezzasadne zatrzymania

Prokurator, który odpowiadał za bezzasadne zatrzymania, został ukarany brakiem przedłużenia delegacji do prokuratury regionalnej. Wcześniej sądy karne uznały, że decyzje o zatrzymaniach były nieuzasadnione.
„Prokurator poniósł konsekwencję taką, że nie została mu przedłużona delegacja do prokuratury regionalnej.”

Raport objął także analizę spraw dotyczących Daniela Obajtka oraz Justyny Helcyk. Zbadano, jak zmiany w kodeksie postępowania karnego z 2016 roku umożliwiły wycofywanie aktów oskarżenia.
Kwiatkowska tłumaczyła: „W czerwcu 2016 roku wprowadzono rozwiązania pozwalające na wycofywanie aktów oskarżenia. Zbadaliśmy sprawę Daniela Obajtka i Justyny Helcyk pod tym kątem.”

W sprawie grupy LOTOS ujawniono naciski na prokuratora prowadzącego śledztwo. Mimo presji ze strony przełożonych, prokurator zachował niezależność i odmówił sporządzenia postanowienia.
Prokurator Kwiatkowska podkreśliła: „Prokurator referent był na delegacji. To specyfika przydzielania spraw istotnych dla kierownictwa. Prokurator o nieustabilizowanej sytuacji zawodowej jest łatwy do wykorzystania, ale w tej sprawie zachował się zgodnie ze standardami.”

Raport wskazuje na wielokrotne powracanie sprawy willi należącej do rodziny Kwaśniewskich. Śledztwo miało charakter polityczny i było wznowiane mimo braku nowych dowodów.
Komentarz prokurator Kwiatkowskiej: „Najbardziej jaskrawym przykładem sprawy z tej kategorii jest sprawa Willi Państwa Kwaśniewskich. Ta sprawa wracała jak bumerang.”

Prokurator Kwiatkowska zauważyła: „Obywatele, którzy występowali w obronie praworządności, ponosili ogromne szykany i retorsje. Byli zatrzymywani, przeszukiwano im mieszkania, odbierano telefony, a często kierowano wobec nich wnioski o tymczasowe aresztowanie.”

Raport wykazał rażące różnice w traktowaniu zwykłych obywateli a polityków partii rządzącej. Obywatele walczący o praworządność byli szykanowani, przeszukiwano ich mieszkania, odbierano telefony, a nawet kierowano wnioski o areszt.

Prokurator Katarzyna Kwiatkowska ujawniła kulisy sprawy sędzi Beaty Bilarczyk. Postępowanie trwało 7 lat, a jego celem miało być wspieranie subsydiarnego aktu oskarżenia rodziny Ziobrów.
Kwiatkowska podkreśliła: „Odniosłam wrażenie, że prokurator, wszczynając to postępowanie i prowadząc je przez 7 lat, realizował cele polityczne.”

Stowarzyszenie Prokuratorów Lex Super Omnia i inne organizacje zgłaszały sprawy do weryfikacji. Ich sygnały dotyczyły m.in. niesłusznych zarzutów i nieuzasadnionych zatrzymań.
Prokurator Krajowa wyjaśniła: „Bardzo dużo takich postępowań zespół otrzymał od organizacji społecznych. To nie była jedna organizacja, tych organizacji było kilka.”

W wyniku pracy zespołu niektóre akty oskarżenia zostały wycofane, a zarzuty uznane za bezpodstawne. To efekt wnikliwej analizy prowadzenia postępowań i decyzji prokuratorów.
Prokurator Krajowa zaznaczyła: „Efekty są takie, że niektóre akty oskarżenia po analizie materiału sprawy zostały wycofane, a niektóre zarzuty uznano za niesłuszne.”
 

Prokurator Katarzyna Kwiatkowska zaznaczyła: „Samo przeczytanie akt często to za mało, aby dokonać oceny merytorycznej pracy poszczególnych prokuratorów. Część spraw była bardzo złożona, liczyła nawet 300 tomów.”

Prokurator Krajowa podkreśliła: „Zakresem pracy zespołu objętych jest 600 spraw. To postępowania, które wzbudzały kontrowersje co do sposobu ich prowadzenia oraz zakończenia.”

Zespół pod przewodnictwem prokurator Katarzyny Kwiatkowskiej zakończył pierwszy etap pracy. Przeanalizowano 200 spraw, z których wiele zakończono odmową wszczęcia postępowania. Niektóre akta liczyły aż 300 tomów!

Prokuratura Krajowa objęła raportem 600 spraw z lat 2016–2023. Pod lupę trafiły postępowania budzące kontrowersje, zgłaszane przez prokuratorów regionalnych, organizacje społeczne oraz obywateli.

Zespół śledczy został rozszerzony do 10 osób. Ze względu na skalę wykrytych nieprawidłowości zespół badający sprawy z lat 2016–2023 został powiększony z 5 do 10 prokuratorów. Badania obejmują zarówno akta główne, jak i podręczne.

Prokuratura Krajowa udostępniła raport dotyczący kontrowersyjnych postępowań z lat 2016–2023. Dokument można już pobrać ze strony internetowej. Na miejscu dziennikarze otrzymali papierowe kopie raportu. 

Prokurator krajowy podkreślił, że zasada bezstronności prokuratury była w ostatnich latach wielokrotnie łamana, często w sposób cyniczny i jawny. W odpowiedzi na te nadużycia powołano specjalny zespół do analizy kontrowersyjnych spraw.

 [Link do raportu]

Podczas konferencji prasowej zespół śledczy ujawnił liczne nieprawidłowości w postępowaniach przygotowawczych z lat 2016–2023. Prokuratorzy Katarzyna Kwiatkowska, Jarosław Onyszczuk i Dariusz Makowski przedstawili konkretne przykłady spraw budzących wątpliwości.

Prokuratura Krajowa właśnie opublikowała raport dotyczący nieprawidłowości w postępowaniach prowadzonych w latach 2016–2023. Prokurator krajowy podkreślił, że wszyscy obywatele powinni być traktowani równo, a ostatnie lata przyniosły liczne naruszenia tej zasady. Raport jest już dostępny online.