Kryzys długu, zużyty Tusk i radykalizacja PiS. Prof. Dudek o impasie i zbliżającej się katastrofie budżetowej

Finansowy tykający alarm: Politycy boją się cięć

Jedno z najważniejszych pytań, na które rząd musi szukać odpowiedzi, dotyczy tego, skąd wziąć pieniądze na rosnące wydatki obronne i socjalne. Choć rząd tryska optymizmem, profesor Dudek obawia się, że Polska przekroczyła już czerwoną granicę, jeśli chodzi o poziom zadłużenia. Realne są dwa scenariusze: łagodna kara za czas jakiś lub surowa kara już niedługo.

Owa "kara" mogłaby wybuchnąć paniką na rynkach finansowych, co oznaczałoby, że inwestorzy nie będą chcieli kupować obligacji polskiego rządu na dotychczasowych warunkach. W efekcie dług gwałtownie zacznie przyrastać, a wiarygodność państwa spadnie. Poprawa sytuacji międzynarodowej, np. przerwanie wojny na Wschodzie, mogłoby oddalić to zagrożenie i zwiększyć optymizm ekonomiczny wobec Polski.

Niezależnie od pogarszającej się sytuacji, politycy – zarówno ci dziś rządzący, jak i opozycja z PiS– zrobią absolutnie wszystko, aby oddalić moment jakichkolwiek cięć. Nie wynika to z troski o obywateli, lecz z panicznego strachu przed przegraniem wyborów. Z tego grona wyłamuje się jedynie Sławomir Mentzen, który wyrobił sobie pozycję tego, który ma odwagę mówić o konieczności cięć wydatków socjalnych. Na drugim biegunie stoi pani Senyszyn, która sugerowała, by nie wydawać 5% PKB na obronność. Cała reszta polityków powtarza: „Damy radę”.

Profesor Dudek ostrzega, że choć niektórzy na Lewicy proponują ściąganie większych pieniędzy z bogatych, to taka strategia w Unii Europejskiej może spowodować, że najbogatsi po prostu uciekną do krajów o niższych podatkach, co w efekcie wcale nie zwiększy dochodów budżetu.

Zużyty premier i erozja poparcia w koalicji

Dwa lata rządów obecnej koalicji są oceniane krytycznie. Donald Tusk, zdaniem profesora Dudka, jest "zużyty, jest przeciwskuteczny, robi coraz większe błędy".

Tusk próbował bronić się przed zarzutami o niezrealizowanie „100 konkretów” w 100 dni, argumentując, że jego partia zdobyła 31% głosów, co sugerowało, że zrealizował 1/3 obietnic. Wypowiedź ta została uznana za kpinę, populizm i demagogię. Faktem jest jednak, że rząd koalicyjny jest rozliczany ze "100 konkretów" Koalicji Obywatelskiej, podczas gdy powinien być rozliczany z umowy koalicyjnej, a obiecywanie tych 100 konkretów na 100 dni było skrajnym populizmem i demagogią.

Erozja poparcia dla obozu rządzącego jest widoczna, co mogłoby skutkować utratą władzy, gdyby wybory odbyły się teraz. Badanie wśród wyborców obecnej koalicji wykazało, że 22% z nich nie zagłosowałoby na nią ponownie. Choć Koalicja Obywatelska jako tako się trzyma, to erozja dotyczy głównie koalicjantów, których Tusk zdominował. Najboleśniej odczuła to Polska 2050, a PSL również "szoruje po dnie" w sondażach. Lewica nie jest w znakomitej kondycji. Profesor Dudek prognozuje, że jeśli Tusk się nie zmieni, to w drugiej połowie kadencji nastąpi erozja poparcia dla samej Platformy. Ewentualna zmiana premiera, choć nie jest gwarancją sukcesu, jest szansą, której z Tuskiem nie będzie.

Radykalizacja PiS: Czas Bąkiewicza i Czarnka

Prawo i Sprawiedliwość skręca coraz bardziej w prawo i radykalizuje się. Na manifestacji w Warszawie przeciwko migracji prezes Jarosław Kaczyński wrócił do ulubionej retoryki, ostrzegając przed groźbą stania się „protektoratem unijno-niemieckim”, co porównał do rozbiorów. Profesor Dudek zastanawia się, dlaczego Kaczyński nie ma odwagi jasno powiedzieć, że Polska powinna opuścić Unię Europejską, nawołując wprost do Polexitu.

Na tej samej manifestacji pojawił się Robert Bąkiewicz, nazwany przez profesora Dudka nowym sojusznikiem prezesa Kaczyńskiego. Wystąpienie Bąkiewicza ma być oczywistym zwrotem PiS jeszcze bardziej w prawo, a sam Bąkiewicz ma pełnić rolę antidotum na radykalizm Grzegorza Brauna. Kaczyński panicznie boi się już nie tylko Konfederacji Mentzena i Bosaka, ale też Korony Konfederacji Brauna.

W kontekście przyszłego premiera PiS, Jarosław Kaczyński zasugerował, że „pewnie będzie” nim Przemysław Czarnek. Zdaniem profesora Dudka, Czarnek najdoskonalszy sposób uosabia to, co można nazwać „DNA pisowskim” i ma szansę na premierostwo, aczkolwiek większe w przypadku samodzielnej większości PiS, niż w przypadku koalicji z Konfederacją, która będzie grała na to, żeby premier był od nich.

Mateusz Morawiecki, mimo że występował na wiecu, stylistycznie do niego nie pasował i jego czas w PiS minął. Morawiecki natychmiast został zdezawuowany przez prezesa, gdy ujawnił swoje aspiracje do przejęcia schedy i moim zdaniem Mateusz Morawiecki na dłuższą metę nie ma czego w PiSie szukać.

Frustracja młodych i impas w sprawie mieszkań

W programie zwrócono uwagę na rosnącą frustrację młodego pokolenia, które podczas spotkania z premierem Tuskiem podnosiło kwestie mieszkaniowe. Młodzi ludzie skarżą się, że w dwudziestej gospodarce świata nie stać ich na mieszkanie, muszą płacić za wynajem ponad połowę pensji i z tego powodu mają minimalne szanse na posiadanie dzieci.

Profesor Dudek przypomniał, że w Polsce nigdy młodzi nie mieli łatwo dostępnych mieszkań. Dziś system jest brutalniejszy, choć zarazem prawdziwszy, bo nie ma ukrytego finansowania budownictwa przez państwo. Wszelkie eksperymenty w polityce mieszkaniowej (jak Mieszkanie Plus PiS czy poleganie wyłącznie na deweloperach) się wyczerpały.

Rozwiązanie wymagałoby zaangażowania samorządów oraz radykalnej przebudowy ustroju Polski, by dać im większą władzę. Jednakże elita warszawska, zarówno z PiS, jak i Platformy, nie chce się na to zgodzić, ponieważ wiązałoby się to z utratą jej władzy. Z tego powodu w kwestii zmian ustrojowych w Polsce panuje martwy punkt, a frustracja będzie narastać.

Zapraszamy do obejrzenia całego całego odcinka.