Groby rodzinne Tuska i Kaczyńskiego SG

i

Autor: SE

Groby rodziny Tuska i Kaczyńskiego. Ich wujowie byli znanymi artystami. Niezapomniani WIDEO

2022-04-07 11:00

Kończymy cykl o znanych rzeźbiarzach. W "Niezapomniani. Cmentarne historie" tym razem przedstawimy sylwetkę stryja Donalda Tuska, Bronisława „Buni” Tuska oraz jego rodziny, a także pokażemy grób rodzinny prezesa PiS, Jarosława Kaczyńskiego, w którym pochowani są zasłużeni Polacy.

Groby rodziny Tuska i Kaczyńskiego. Ich wujowie byli znanymi artystami | Niezapomniani

Bronisław „Buni” Tusk (1935-2000) - polski rzeźbiarz, ceramik i malarz. Syn Józefa Tuska (1907-1987), stryj polityka Donalda Tuska. Został pochowany w grobie ojca na cmentarzu katolickim w Sopocie. Jego ojciec Józef Tusk był polskim urzędnikiem kolejowym i lutnikiem. 1 września 1939 roku, od razu na początku II wojny światowej aresztowany przez Gestapo i wysłany na przymusowe roboty. Potem osadzony w obozie koncentracyjnym Stutthof, gdzie pracował przy budowie baraków. Trafił później do Neuengamme, z którego został zwolniony w sierpniu 1942. Jako Kaszub w czasie wojny był obywatelem niemieckim i został wcielony do Wehrmachtu (od sierpnia do października 1944). Od 24 listopada 1944 był żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Miał sześcioro dzieci, w tym Donalda (1930–1972), z zawodu stolarza, ojca Donalda Tuska.

Matka Donalda, Ewa Tusk (1934–2009), pracowała jako sekretarka w gdańskiej Akademii Medycznej. Została pochowana na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku, w grobie rodzinnym swojego drugiego męża Wacława Ochelskiego (1923-2011), a dokładnie jego syna Jerzego (1952-1957).

Drugi dziadek Donalda Tuska, Franciszek Karol Dawidowski (1906-1982) także był więźniem Stutthofu, a jako robotnik przymusowy pracował przy Wilczym Szańcu, gdzie na skutek wypadku stracił oko. Jego żoną. była Niemka Anna Liebke (1908-1997). Dziadkowie byłego premiera pochowani są na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku. Z kolei pradziadek Donalda - Józef, urodził się w Gdańsku w 1870 roku, a zmarł w 1910. Pochowano go na cmentarzu przy Kartuskiej w Gdańsku.

Co ciekawe, znanego wujka artystę, miał nie tylko Donald Tusk, ale również główny jego antagonista, Jarosław Kaczyński.Był nim Stanisław Miedza-Tomaszewski, ps. Bartoszek, Malarz, Miedza, Wiśniewski (1913-2000) - rysownik, plastyk, grafik, architekt wnętrz, żołnierz Armii Krajowej. Był bratem fotografa Jerzego Tomaszewskiego (1924-2016 - cmentarz parafialny w Kamionnie), uczestnika powstania warszawskiego i ojcem chrzestnym prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego.

W czasie wojny Stanisław Miedza-Tomaszewski była aresztowany przez Gestapo i osadzony na Pawiaku, z którego odbito go sposobem, który później pokazano w filmie "Umarłem, aby żyć" (1984) w reżyserii Stanisława Jędryki (1933-2019). W roli główne zobaczyliśmy Andrzeja Grabarczyka. Został celowo zarażony tyfusem przez więźniów z konspiracyjnej komórki. Pozwoliło to na przeniesienie go do szpitala zakaźnego, gdzie udał nagły atak wyrostka robaczkowego. W związku z tym został przetransportowany do szpitala na Woli, gdzie również działała komórka konspiracyjna. Prof. dr Józef Grzybowski (1897-1944 - rozstrzelany przez Niemców w Szpitalu Wolskim) i dr Leon Manteuffel-Szoege (1904-1973 - Stare Powązki) ps. Krab,  przeprowadzili pozorowaną operację, w trakcie której pacjent został zamieniony na przygotowane zwłoki niedawno zmarłego mężczyzny. Lekarze oznajmili dyżurnemu agentowi gestapo, że pomimo udanego zabiegu operowany zmarł. W mieście ukazały się klepsydry Stanisława Miedzy-Tomaszewskiego i odbył się jego pogrzeb na Starych Powązkach. On sam ukrywał się przez resztę okupacji.

W czasie powstania warszawskiego tworzył plakaty i znaczki dla podziemia. Był jednym z projektantów Grobów Pańskich w kościele św. Anny w Warszawie. Jako wuj Lecha i Jarosława Kaczyńskich złożył ich kandydatury na casting do głównych ról w filmie "O dwóch takich, co ukradli księżyc" z 1962. Pochowany w grobowcu rodziny Jasiewiczów, czyli swojej żony Ireny (1922-2008), siostry Jadwigi Kaczyńskiej (1926-2013). W grobie, gdzie pochowani są Tomaszewscy i Jadwiga Kaczyńska z rodzicami, znajduje się także symboliczny grób Lecha i Marii Kaczyńskiej oraz Jana Fyutha (1917-1941), który zginął w obozie sowieckim. Jan Fyuth był przyrodnim bratem Jadwigi i Ireny.

Ojciec Lecha i Jarosława Kaczyńskich, Rajmund (1921-2005) pochowany jest w innym grobie na Starych Powązkach.Rajmund Kaczyński był porucznikiem Wojska Polskiego, uczestnikiem powstania warszawskiego, inżynierem i nauczycielem akademickim Politechniki Warszawskie. Był synem urzędnika kolejowego Aleksandra Kaczyńskiego (1891–1956) oraz Franciszki ze Świątkowskich (1893–1958).

Warto dodać, że bratem Józefa Grzybowskiego był lekarz, Marian Grzybowski (1895-1941), który zmarł w czasie brutalnego przesłuchania przez UB.

Artyści z Trójmiasta

W latach 1953-1990, nad skwerem Kościuszki w Gdyni górował Pomnik Braterstwa Polsko-Radzieckiego, zwany przez gdynian "Nataszą". W miejscu zlikwidowanego monumentu znajduje się obecnie płyta Marynarza Polskiego.Jego autorem był wybitny polski rzeźbiarz prof. Marian Wnuk (1906-1967), współzałożyciel i późniejszy rektor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku. Natasza trafiła na cmentarz wojenny przy ul. Legionów 2 w Redłowie, gdzie spoczywają żołnierze radzieccy i polscy. Odpiłowano wieńczące głowicę sierp i młot oraz symetryczny fragment przeciwległego końca drzewca.

Pierwszą żoną Mariana Wnuka, była malarka Józefa Wnukowa (1911-2000), uczestniczka powstania warszawskiego.Pochowana na cmentarzu komunalnym w Sopocie. Marian Wnuk pochowany jest z drugą żoną, Magdaleną Więcek (1924-2008, zmarła w Egipcie podczas wakacji) na Powązkach Wojskowych w Warszawie.

Alfons Łosowski (1908-88), rzeźbiarz, ojciec muzyka Sławomira Łosowskiego, lidera zespołu Kombi.Pracował jako rekonstruktor rzeźby przy odbudowie gdańskiej starówki i wykonał pomnik „Legenda Norwidowi” w centrum Wrzeszcza. Został pochowany na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku.

Sławoj Ostrowski (1943-2018) - rzeźbiarz. Został pochowany na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku.- Pomnik Jakuba Wejhera w Wejherowie- Pomnik „Ofiar Grudnia 1970” przy al. Piłsudskiego w Gdyni- Ławeczka Güntera Grassa w Gdańsku

Adam Smolana (1921-1987) - polski rzeźbiarz, profesor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku.

Wykonał: prace rzeźbiarskie przy odbudowie Starego i Głównego miasta Gdańska (1948 - 1955), płaskorzeźby przy Placu Konstytucji w Warszawie (MDM, 1952), „Pomnik Obrońców Chojnic” (1959), „Ryby” - pomnik (rzeźba) na Bulwarze Nadmorskim w Gdyni (1968), "Żagle" - rzeźba plenerowa (Warszawa Wola 1968) i „Panny Nałęczowskie” Nałęczowie. Grób Adama Smolany znajduje się na cmentarzu komunalnym w Sopocie.

Stanisław Horno-Popławski (1902-1997) - cmentarz komunalny w Sopocie

Pomnik Adama Mickiewicza przy wejściu głównym do Pałacu Kultury i Nauki (1955)Praczki (1938) w BiałymstokuPomnik Henryka Sienkiewicza w Bydgoszczy (1968)Pomnik Marii Konopnickiej w Kaliszu (1969)Pomnik Karola Szymanowskiego w Słupsku (1972)Pomnik Jana Kilińskiego w Słupsku (1973)

Jerzy Samp (1951-2015) - historyk literatury, pisarz. Został pochowany na cmentarzu Łostowickim w Gdańsku Jego starszy brat Wawrzyniec Samp (ur.1939) jest rzeźbiarzem. Wykonał m.in. pomnik Jana Pawła II w Elblągu, pomnik Jana Pawła II przy kościele św. Brygidy w Gdańsku i pomnik Josepha Conrada w Gdyni.