Co oznacza art. 4 NATO? Treść artykułu wyjaśnia, jakie są dalsze plany sojuszu. Czego się spodziewać?

2025-09-11 5:08

Co oznacza artykuł 4 NATO i jakie są jego skutki? Polska zwróciła się o aktywację artykułu 4 traktatu waszyngtońskiego, co potwierdził premier Donald Tusk. Przedstawiamy szczegóły dotyczące art. 4 NATO oraz analizujemy, jakie mogą być jego następstwa.

potkanie Morawieckiego z Johnsonem i Dudy z szefem NATO w Łasku. Apelujemy o zaprzestanie walk ze strony rosyjskiej

i

Autor: Shutterstock potkanie Morawieckiego z Johnsonem i Dudy z szefem NATO w Łasku. "Apelujemy o zaprzestanie walk ze strony rosyjskiej"

Co oznacza art 4 NATO, którego uruchomienia chce Polska? 

Art 4 NATO - co to znaczy, że Polska chce jego uruchomienia? Jest to dzisiaj sedno działań członków Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego.

– Konsultacje sojusznicze przybrały właśnie charakter wniosku formalnego o uruchomienie artykułu 4. Traktatu Północnoatlantyckiego. Artykuł 4. brzmi, że strony będą się wspólnie konsultowały, ilekroć zdaniem którejkolwiek z nich zagrożone będą integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo którejkolwiek ze stron – przekazał w środę w Sejmie premier Donald Tusk.

Jak podkreślił premier,

decyzja o uruchomieniu artykułu 4. poprzedziły moje konsultacje z panem prezydentem. Jest to nasza wspólna rekomendacja i wspólna decyzja. (...) Będziemy oczekiwali w czasie konsultacji zarówno w trybie art. 4., jak i konsultacji politycznych pomiędzy stolicami, zdecydowanie większego wsparcia. To nie jest nasza wojna. To nie jest wojna wyłącznie Ukraińców. To jest wojna, to jest konfrontacja, którą Rosja wypowiedziała światu. I to musi wreszcie dotrzeć do wszystkich bez wyjątku.

4 NATO - o czym mówi? 

Artykuł 4 NATO brzmi: 

"Strony będą się konsultowały, ilekroć zdaniem którejkolwiek z nich zagrożona będzie integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo którejkolwiek ze Stron".

Art 4 NATO - co to oznacza w praktyce? Do czego prowadzi? 

Uruchomienie art 4 traktatu NATO pozwala organizację konsultacji międzyrządowych na poziomie przywódców państw, np. prezydenta Polski z prezydentem USA, a także porozumień między szefami bezpieczeństwa. 

- Uruchomienie art. 4 ma bowiem ogromne znaczenie polityczne, bo jest to oficjalne, formalne uruchomienie NATO. Polityczny sygnał, że NATO jakiemuś zdarzeniu zaczyna się bacznie przyglądać - mówił Jakub Olchowski z Katedry Bezpieczeństwa Międzynarodowego Wydziału Politologii i Dziennikarstwa UMCS w Lublinie w rozmowie z portalem prawo.pl.

Art 4 NATO jest uruchamiany nie tylko w przypadku inwazji kraju na kraj, ale po prostu w sytuacji, kiedy dziejące się wydarzenia są na tyle poważne, aby sojusz musiał nad nimi debatować.

Jak podkreślił specjalista, art 4 NATO nie ma realnego wymiaru militarnego, ale może być wstępem do takich działań. Nie jest to prosty proces, ponieważ wymaga uzgodnień ze wszystkimi partnerami sojuszu - a zazwyczaj mają oni odmienne interesy polityczne.

Art. 4 NATO nie po raz pierwszy

Dzisiejsza zapowiedź nie jest pierwszym razem, kiedy wystąpiono o wykorzystane artykułu 4. Komitet ds. Bezpieczeństwa Narodowego i spraw Obronnych polskiego rządu wystąpił o uruchomienie artykułu 4 traktatu waszyngtońskiego w związku z agresywną inwazją wojsk rosyjskich na terenie ukraińskim, która rozpoczęła się po godzinie 4 rano w czwartek (24.02). Wniosek o jego uruchomienie wpłynął w marcu 2014 roku tuż po wystrzeleniu przez Rosję rakiet w kierunku kilku ukraińskich miast. Wcześniej z tej formy wsparcia korzystała również m.in. Turcja w 2012 roku podczas konfliktu z Syrią.

W galerii poniżej zobaczysz zniszczony przez drona dach budynku mieszkalnego w miejscowości Wyryki

Express Biedrzyckiej - Wstęp 10.09.2025
Sonda
Czy masz w domu przygotowany plecak ewakuacyjny?

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki