Będzie 1000 zł miesięcznie dla każdej osoby na studiach? Minister nauki wprost

Panie ministrze po raz kolejny obchodzono dzień nauki polskiej. Wie pan minister, dlaczego akurat 19 lutego?

Akurat wiem, z tego względu, że to dzień urodzin Mikołaja Kopernika. W związku z czym przyjęto, że będzie to święto nauki w Polsce i rzeczywiście wczoraj odbyła się Gala Nauki gdzie wręczyliśmy blisko 60 ciu naukowcom, zespołom naukowym z tej okazji nagrody i to co roku jest wielkie święto. Ja się ogromnie cieszę, że ta Gala się odbyła bo trzeba doceniać to co robią polscy naukowcy co robi polska nauka, jakie ma osiągnięcia. My nie potrafimy się tym chwalić więc myślę, że też musimy troszkę zmienić podejście do tego i pewnie częściej o tych dokonaniach będziemy również z panem redaktorem rozmawiać.

Oby było o czym, ale żeby te dokonania były większe to warto by było finansowanie na naukę zwiększyć. W programie Lewicy ten poziom finansowania chcieliście zwiększyć do 3 procent PKB. Jest polityk Lewicy na czele resortu nauki czy zatem tak się stanie panie ministrze czy 3 procent PKB to będą nakłady na naukę na badanie i rozwój?

Bardzo bym chciał bo mamy przecież również analizy prowadzone przez polskich naukowców, wybitnych ekonomistów, którzy mówią jasno, złotówka wydana na badania i rozwój powoduje 13 złotych zwrotu do polskiej gospodarki.

Panie ministrze ale bardzo bym chciał to ja też mogę powiedzieć. Pan minister może powiedzieć zrobimy to więc będzie taki poziom nakładów na badania i rozwój?

Bardzo bym chciał ale to wszystko zależy od tego jak będzie wyglądała sytuacja budżetowa. Na dzisiaj jest to kwota poziom 1,1 procenta PKB i rzeczywiście jest to za mało. Ja sygnalizuję jedną rzecz, po tych wszystkich analizach my kompletnie nie wykorzystujemy potencjału jeżeli chodzi o środki z Unii Europejskiej. Więc myślę, że dzisiaj ten zwrot nowego rządu Koalicji 15 Października w kierunku Unii Europejskiej i bycia poważnym partnerem w Unii Europejskiej, on spowoduje również, że zwiększą się na badania i rozwój bo Unia Europejska na to stawia. Proszę sobie wyobrazić, że w Krajowym Planie Odbudowy, to była dla mnie szokująca informacja 1 procent, nawet niecały 1 procent z tego Krajowego Planu Odbudowy jest przeznaczony na badania i rozwój. Średnia europejska jeżeli chodzi o Krajowe Planu Odbudowy jest 10 procent więc jeżeli mówimy o 250 miliardach z Krajowego Planu Odbudowy środków, które mają wpłynąć do Polski to 10 procent, jeżeli by była to średnia europejska to jest 25

Ale już nie będzie bo ale tak konkretnie żeby jakiś punkt zaczepienia znaleźć jak za rok będziemy rozmawiać, żeby pana ministra zapytać z 1,1 do 3 to jest bardzo daleka droga.

Bardzo daleka droga.

Ile to będzie za rok w takim razie? Z 1,1 do 3 jakaś ścieżka dojścia?

Trudno mi powiedzieć z tego względu, że przed nami jest też ciężki rok budżetowy. Budżet będziemy na rok 2025 ustalali dopiero latem. I wtedy realnie będziemy to widzieli jak to wszystko wygląda. Chciałbym jednak żeby był progres co roku i żeby te nakłady się zwiększały i być może dojdziemy po 4 latach do tego poziomu 3 procent. Taki jest cel.

Po 4 latach do poziomu 3 procent, taki jest cel ale Donald Tusk słyszał o tym?

Donald Tusk słyszał o tym celu, cała Rada Ministrów słyszała o tym celu natomiast zwracam uwagę na jedną rzecz, że realizacją tego celu jest również to, że w budżecie na rok 2024 wzrost nakładów na naukę, badania i rozwój to jest blisko 22 procent. To najlepiej świadczy o tym jak rząd podchodzi do polskiej nauki.

Panie ministrze to o kolejną konkretną propozycję Lewicy zapytam, którą ma Lewica szansę na realizację dzięki szefowaniu właśnie temu resortowi, na którego czele pan stoi. Osoby do 26. roku życia, które kontynuują swoją edukację zostaną objęte powszechnym programem 1000 zł miesięcznie dla każdej osoby na studiach.

No i to jest kwestia, która jest oczywiście bardzo istotna, ale znowu wymaga zgody całej koalicji. I tego zapisu niestety nie ma jeżeli chodzi o umowę koalicyjną.

Tam jest strasznie mało zapisów panie ministrze.

No tak to się zgadza natomiast prawda jest taka, że ten zapis będziemy realizowali chociażby wzrostem nakładów jeżeli chodzi o kwestię pomocy socjalnej dla studentów. Kwestię budowy akademików

Ale to już inne wasze obietnice, budowa akademików, to co innego, ale będą te 1000 zł dla studentów czy nie?

Nie. Na ten moment nie dyskutujemy z tego względu, że nie mamy tego wpisanego w umowie koalicyjnej w związku z czym jak nie mamy tego wpisanego w umowie koalicyjnej to będzie to wymagało …

Gdybyście mieli realizować tylko to przez najbliższe lata co jest w umowie koalicyjnej to po pół roku moglibyście się prawie rozejść bo tam naprawdę rozliczanie Prawa i Sprawiedliwości jest bardzo konkretnie ujęte a pozostałe rozdziały to taka polityka życzeniowa

Dobrze ale z drugiej strony też trzeba wziąć pod uwagę jedną rzecz. Przejmowaliśmy władzę po 8 latach rządów Zjednoczonej Prawicy. My tak do końca nie wiemy i nie wiedzieliśmy co jest w tych szufladach i jaka jest w ogóle sytuacja budżetu więc trzeba absolutnie ze spokojem do tego podchodzić. Wiadomą jest rzeczą,

W tej kadencji będzie pan minister próbował to zrobić?

Zobaczymy bo przecież są różne pomysły różnych ugrupowań. Jest pomysł partii Szymona Hołowni, Akademik za złotówkę. Idąc tym tokiem myślenia też powinniśmy to realizować ale mówimy spokojnie …

Jeżeli polityk Lewicy jest na czele tego resortu to gdzieś priorytetowo traktowane są te rozwiązania.

Ale oczywiście, że tak tylko koalicja polega na tym, że to jest kompromis. Więc każdy z nas musiał coś tam odpuścić, również wiedząc jaka jest sytuacja budżetu państwa bo ona nie jest najlepsza.

To panie ministrze, który w takim razie z postulatów lewicowych dotyczących nauki, szkolnictwa wyższego uda się zrealizować bo tam było też dotyczące lokali, akademiki.

Tak, na pewno jest zgoda jeżeli chodzi o koalicję na kwestie związane z remontem i budową akademików. Na pewno jest zgoda na wzrost nakładów na badania i rozwój i my mówimy o tym celu, o którym mówiła Lewica natomiast co się z tego uda zrealizować czy uda się te 3 procent zrealizować to też będzie zależało właśnie od sytuacji budżetowej ale i wykorzystania środków z Unii Europejskiej. Myślę, że to jest absolutnie lewicowe powrót do dialogu ze środowiskiem akademickim to jest dzisiaj bardzo doceniane no bo dzisiaj mówimy ok, będziemy zmieniali ustawę o szkolnictwie wyższym ale musimy to wypracować wspólnie razem więc myślę, że to naprawdę jeżeli chodzi o to lewicowe podejście będzie to realizowane w przypadku nauki i szkolnictwa wyższego.

Ostatnia reforma jeżeli chodzi o szkolnictwo wyższe to ta wtedy szefem tego resortu Jarosława Gowina, lidera też Porozumienia, tak zwana ustawa 2.0. Czy pan minister widzi pozytywne efekty tych przepisów czy zbliżyły się może nie do czołówki ale do tych najlepszych na świecie?

W ogóle jak słyszę o tych różnych rankingach to zawsze mówię wszystko zależy jakie kryteria przyjmiemy bo jeżeli przyjmiemy kryterium ilość naukowców polskiego pochodzenia na danej uczelni to bylibyśmy na pierwszym miejscu. Też trzeba zobaczyć jaki jest potencjał, ja nie ukrywam, że dzisiaj to jest też zadanie, które pewnie będzie realizowane wspólnie ze środowiskiem już po wyborach bo przecież toczą się w tej chwili wybory na wszystkich uczelniach. My musimy się naprawdę zastanowić czy w tych środowiskach akademickich nie łączyć tych uczelni, nie tworzyć większych podmiotów po to żeby w tych rankingach, o których pan redaktor mówi

Rozumiem, że to jest sugestia pana ministra?

To jest absolutnie moja sugestia

A jakaś uczelnia czy w jakich miastach?

Nie chciałbym mówić dzisiaj. Te rozmowy już trwają ale jest czas wyborczy więc jeżeli bym podał jakąś nazwę. Prawda jest taka, że rzeczywiście dzisiaj, przecież wiemy jaka jest demografia. Liczba studentów maleje więc dzisiaj te uczelnie muszą się łączyć w większe organizmy w większe podmioty po to żeby również być konkurencyjni dla tych wielkich uniwersytetów zagranicznych i uczelni zagranicznych także to jest ten kierunek ale to już jest strategia, o której będziemy rozmawiali.

Tylko panie ministrze jedno pytanie precyzując czy to chodzi o takie łączenie, że regionalnie uniwersytety nie wiem Jagielloński, że inne uniwersytety będą ich filiami

Ja bym tego nie chciał rozstrzygać. W środowiskach akademickich tam powinno następować łączenie tych uczelni czyli w ramach regionu. Trzeba tworzyć mocne uczelnie ale to już będzie decyzja nowych władz uczelni i oni już muszą dyskutować, rozmawiać. Ja wiem jak w Szczecinie było też łączenie Uniwersytetu Szczecińskiego z Akademią Rolniczą i całkiem nieźle to wyszło i widzę jak to wszystko wygląda więc mamy te doświadczenia i to jest absolutnie ten kierunek. Moją rolą jest stworzenie do tego przestrzeni i rozwiązań formalno-prawnych.

Mówi pan o szufladach po rządach Prawa i Sprawiedliwości i o tym co w nich znajdujecie. Jest też takie powiedzenie o szufladach pełnych ustaw jeżeli chodzi o zmianę władzy o przyjście właśnie do przejęcie sterów w kraju i otwarcie tych szuflach to te z kolei macie puste panie ministrze bo po 3,5 miesiąca działania Sejmu wie pan ile jest ustaw przyjętych?

Pewnie 13.

Brawo, 13 ustaw. Przez 3,5 miesiąca.

No tak, ale panie redaktorze, to tak nie działa. Oczywiście my mamy szuflady pełne ustaw i co do tego nie ma wątpliwości.

Po co trzymacie je w szufladach? Od tego jest Sejm.

Proszę zwrócić uwagę ile tych ustaw jest złożonych czyli ile jest procedowanych. To już nie jest tak jak było za dawnych czasów ostatnich 8 lat rządów, że ustawy się przyjmowało w 24 godziny. My odchodzimy od procesu składania ustaw przez grupę posłów bo wtedy te ustawy nie są konsultowane, nie są analizowane przez różne środowiska.

Pamięta pan ustawę wiatrakową tak zwaną?

No więc właśnie też na błędach człowiek się uczy. Natomiast spokojnie. W Polsce prawo musi być stanowione profesjonalnie czyli nie możemy właśnie już tego typu błędów popełniać i zresztą pan Premier to sygnalizuje, że w wyjątkowych przypadkach będziemy korzystali z tej inicjatywy poselskiej natomiast tutaj jednak to musi być wszystko konsultowane a jeżeli konsultowane to trochę trwa. Także uspokajam, będzie dobrze.

I ustaw jak rozumiem będzie więcej, bo jak porównamy to...

Nie ilość a jakość.