Sprawdź, czy wiesz jak się zachować!
- Atak z powietrza: gdzie się schować, co zabrać i jak chronić głowę.
- Skażenie chemiczne: proste kroki, które mogą uratować życie.
- Cyberatak: jak nie dać się złapać na fałszywe SMS-y i fake newsy.
- Plecak ewakuacyjny: lista rzeczy, które zawsze warto mieć pod ręką.
Atak z powietrza – co robić, gdy zawyją syreny
Atak z powietrza to jedno z najpoważniejszych zagrożeń, które może obejmować naloty, ostrzał rakietowy czy ataki dronów. W sytuacji alarmu powietrznego priorytetem jest szybkie i bezpieczne dotarcie do schronienia.
PiS o incydencie w Wyrykach: „Chaos informacyjny”. Bochenek, Bortniczuk i Hreniak na konferencji
Podstawowe zasady ewakuacji:
- Udaj się do schronienia wyznaczoną wcześniej drogą ewakuacyjną.
- Zabierz plecak ewakuacyjny z najpotrzebniejszymi rzeczami: wodą, dokumentami, apteczką, latarką i powerbankiem.
- Unikaj wind – korzystaj wyłącznie ze schodów.
- Szukaj bezpiecznego miejsca – najlepiej bez okien, z grubymi ścianami i wyjściem awaryjnym.
Jeżeli alarm zaskoczy Cię na otwartej przestrzeni:
- Padnij na ziemię – najlepiej w zagłębieniu terenu, rowie, przy murze.
- Osłoń głowę i kark – to minimalizuje ryzyko urazu.
- Zostań w schronieniu, dopóki nie usłyszysz komunikatu o odwołaniu alarmu.
- Nie przeciążaj linii telefonicznych – używaj SMS-ów, by pozostawić łączność dla służb ratunkowych.
- Pomóż innym – upewnij się, że osoby w pobliżu są bezpieczne.
Skażenie chemiczne, biologiczne, radiologiczne i nuklearne
W sytuacji zagrożenia CBRN (chemicznego, biologicznego, radiologicznego, nuklearnego) liczy się czas i ograniczenie ekspozycji.
Jeśli słyszysz komunikat ostrzegawczy:
- Zaalarmuj innych i jeśli możesz, opuść strefę zagrożenia.
- Jeżeli zostajesz w budynku: uszczelnij okna i drzwi, zamknij przewody wentylacyjne i kominowe, wyłącz klimatyzację.
- W samochodzie: zamknij okna, wyłącz nawiew i wyjedź ze strefy.
Po powrocie do bezpiecznego miejsca:
- Zdejmij i zabezpiecz ubranie – włóż je do szczelnego worka.
- Umyj ciało – najpierw ręce i twarz, następnie weź prysznic.
- Nie jedz i nie pij produktów, które mogły być narażone na skażenie.
- Oznacz skażone przedmioty i odizoluj je od innych rzeczy.
Cyberzagrożenia w czasie kryzysu
Współczesne konflikty i sytuacje kryzysowe rozgrywają się nie tylko w świecie rzeczywistym, ale i w cyberprzestrzeni. Eksperci CERT Polska ostrzegają, że obywatele są nieustannie narażeni na ataki phishingowe i kampanie dezinformacyjne.
Jak podkreśla zespół CERT Polska:
„W takich sytuacjach mieszkańcy są raczej dotknięci skutkami sytuacji – wtedy działają odpowiednie mechanizmy i służby, a zadaniem obywateli jest zachowanie spokoju i wykonywanie poleceń służb. Natomiast w trybie ciągłym jesteśmy narażeni na dezinformację i działania pospolitych cyberoszustów, którzy zawsze starają się wykorzystać aktualną sytuację do swoich celów i przeprowadzać np. ataki phishingowe. Motyw przewodni schematu oszustwa może wykorzystywać aktualne wydarzenia lub wręcz przeciwnie – stare, "sprawdzone" metody. W obu przypadkach prawidłowy sposób działania jest taki jak opisujemy poniżej.”
Jak reagować na podejrzane wiadomości
Eksperci zwracają uwagę, że okres alarmów czy blackoutu jest idealnym momentem dla cyberprzestępców do podszywania się pod urzędy i instytucje.
„Niezależnie od alarmu, otrzymując wiadomość od nieznanego nadawcy należy zachować ostrożność, zweryfikować adres e-mail, z którego przyszła wiadomość, dać sobie czas na spokojne zastanowienie się – przestępcy często próbują nakładać presję czasu na odbiorcę wiadomości czy grać na emocjach i zdenerwowaniu danej osoby. Jeśli rozpoznajemy próbę oszustwa lub mamy wątpliwości, należy zgłosić wiadomość do odpowiedniej instytucji, najlepiej CERT Polska. SMS-y przesłane na darmowy numer 8080 i zgłoszenia ze strony incydent.cert.pl pomagają nam zabezpieczać siebie i innych użytkowników.”
Trzy zasady cyfrowego bezpieczeństwa
Eksperci podkreślają, że odpowiednie przygotowanie cyfrowe jest równie ważne jak fizyczne.
„Warto zaopatrzyć się w powerbank, żeby nie stracić możliwości naładowania telefonu. Kluczowe jest też poleganie na wiadomościach od służb i podawanie dalej tylko sprawdzonych informacji, gdyż kryzys sprzyja sianiu dezinformacji.”
Najważniejsze zasady:
- Zabezpiecz zasilanie, miej powerbanki, zapasowe baterie i listę najważniejszych kontaktów offline.
- Ufaj tylko oficjalnym źródłom, komunikatom RCB, MON, policji i samorządów.
- Nie udostępniaj niesprawdzonych treści, w kryzysie każda plotka może wywołać panikę.
Plecak ewakuacyjny – niezbędnik na kryzys
Plecak ewakuacyjny powinien być przygotowany wcześniej i łatwo dostępny. Powinien zawierać:
- wodę i suchy prowiant na 2–3 dni,
- radio na baterie lub na korbkę,
- powerbank, latarkę, zapasowe baterie,
- apteczkę i leki przyjmowane na stałe,
- dokumenty, gotówkę, listę kontaktów,
- ubrania na zmianę i środki higieniczne.
Dlaczego warto znać procedury
Znajomość podstawowych zasad bezpieczeństwa i procedur kryzysowych może uratować życie. Eksperci podkreślają, że systemy alarmowe i komunikaty SMS RCB uruchamiane są wyłącznie w sytuacjach realnego zagrożenia, dlatego należy je traktować poważnie i stosować się do poleceń służb.
Dodajmy, że teksty z Wielkiego Poradnika Bezpieczeństwa znajdziecie również w codziennych wydaniach "Super Expressu" od poniedziałku do soboty (od 22 do 27 września). A Ministerstwo Obrony Narodowej objęło naszą akcję patronatem.
Podcasty
Playlisty tematyczne
