Zgodnie z art. 138 Konstytucji RP, Prezydent ma prawo nadawania orderów i odznaczeń. Szczegółowe zasady i tryb ich przyznawania reguluje ustawa o orderach i odznaczeniach. W trakcie sprawowania urzędu, Prezydent Andrzej Duda nadał szereg odznaczeń różnego stopnia, honorując osoby z różnych dziedzin życia społecznego, politycznego, kulturalnego i sportowego. Łącznie Order Orła Białego przyznał 108 osobom, co czyni go absolutnym rekordzistą. Dla przypomnienia, Lech Kaczyński odznaczył 29 osób, Bronisław Komorowski 38, a Lech Wałęsa 40. Nawet Aleksander Kwaśniewski, urzędujący tak jak Andrzej Duda przez dwie kadencje, odznaczył mniej osób - zaledwie 68.
Order Orła Białego: Najwyższe Polskie Odznaczenie
Order Orła Białego jest najwyższym odznaczeniem państwowym Rzeczypospolitej Polskiej. Wśród uhonorowanych przez Prezydenta Dudę znaleźli się zarówno postaci historyczne, jak i współcześni działacze.
- Postacie historyczne (pośmiertnie): Ignacy Daszyński, Roman Dmowski, Stefan Banach, Leon Petrażycki, Władysław Reymont, Janusz Korczak.
- Osoby ze świata kultury i sztuki: Henryk Chmielewski ("Papcio Chmiel"), Franciszek Pieczka, Janusz Kapusta.
- Politycy i działacze: Antoni Macierewicz, Piotr Naimski, Kornel Morawiecki, Ludwik Dorn, Ryszard Legutko.
- Duchowni: Kardynał Stanisław Dziwisz.
- Naukowcy i publicyści: Wojciech Roszkowski, Bronisław Wildstein.
- Lekarze: Marian Zembala.
- Sportowcy: Robert Lewandowski, Iga Świątek.
- Zagraniczni przywódcy: Klaus Iohannis (Rumunia), Gitanas Nauseda (Litwa), Wołodymyr Zełenski (Ukraina), Kolinda Grabar-Kitarović (Chorwacja).
Kontrowersje wokół odznaczeń
Nadanie Orderu Orła Białego Antoniemu Macierewiczowi, byłemu szefowi MON i przewodniczącemu podkomisji smoleńskiej, spotkało się z krytyką. Działalność podkomisji smoleńskiej, której celem było ponowne zbadanie przyczyn katastrofy smoleńskiej, była oceniana przez część opinii publicznej jako politycznie uwarunkowana i budząca podziały. Po publikacji raportu krytykującego działanie podkomisji, Włodzimierz Czarzasty z Lewicy zaapelował do prezydenta o odebranie Macierewiczowi orderu.
Szczere wyznanie Andrzeja Dudy o Trzaskowskim. „Znam, lubię, szanuję”
Podobne kontrowersje wzbudziły odznaczenia dla osób związanych z mediami kojarzonymi z prawicą, takich jak Magdalena Ogórek oraz bracia Michał i Jacek Karnowscy. Krytycy wskazywali na stronniczość tych mediów oraz na fakt, że odznaczenia zostały przyznane krótko przed końcem kadencji prezydenta.
Inne odznaczenia i odebrane ordery
Oprócz Orderu Orła Białego, Prezydent Duda nadał liczne inne odznaczenia, w tym: Krzyże Wielkie Orderu Odrodzenia Polski, Krzyże Komandorskie Orderu Odrodzenia Polski, Ordery Odrodzenia Polski, Ordery Zasługi RP, Krzyże Zasługi, Medale za Długoletnie Pożycie Małżeńskie, Medale za Długoletnią Służbę, Odznaczenia wojskowe (Wojskowe Krzyże Zasługi, Lotnicze Krzyże Zasługi, Morskie Krzyże Zasługi, Gwiazdy Afganistanu, Gwiazdy Morza Śródziemnego, Gwiazdy Czadu).
W trakcie prezydentury Dudy miały miejsce przypadki odebrania orderów i odznaczeń. Jolanta Lange straciła Srebrny Krzyż Zasługi, a Krzysztof Kuryłowicz Krzyż Kawalerski OOP. Przyczyny tych decyzji nie zawsze były publicznie znane.
W naszej galerii zobaczysz, jak zmieniał się Andrzej Duda w czasie swojej prezydentury:
Podcasty
Playlisty tematyczne
