Amerykanista dr Jan Misiuna: "Nie będzie wielu chętnych by mocno opowiedzieć się po stronie Iranu"

2025-06-22 13:40

W nocy z 21 na 22 czerwca 2025 roku Stany Zjednoczone przeprowadziły atak na trzy kluczowe irańskie obiekty jądrowe – Fordow, Natanz i Isfahan. Prezydent Donald Trump ogłosił, że cele zostały „całkowicie zrównane z ziemią”, grożąc Iranowi dalszymi uderzeniami, jeśli nie zgodzi się na rozmowy pokojowe. Iran odpowiedział ostrzałem rakietowym na Izrael, trafiając m.in. szpital w Be’er Sheva, co zaostrzyło konflikt. Skąd decyzja o ataku i jakie mogą być jej konsekwencje? Dr Jan Misiuna, amerykanista z SGH, analizuje kulisy tej zaskakującej eskalacji.

Misiuna

i

Autor: Shutterstock, Super Express

Tajemnica decyzji Trumpa

Donald Trump, który w kampanii wyborczej obiecywał unikanie zagranicznych konfliktów, po niespełna pół roku prezydentury zdecydował się na atak na Iran. Jak zauważa dr Misiuna, motywy tej decyzji pozostają niejasne. - Nie wiemy, co go przekonało, że amerykańskie zaangażowanie na Bliskim Wschodzie jest niezbędne i dlaczego akurat w tym momencie należało zrzucić bomby na cele w Iranie – mówi ekspert. Kluczową rolę w tej decyzji mógł odegrać premier Izraela Benjamin Netanjahu, który od miesięcy naciskał na Trumpa, by poparł militarną konfrontację z Iranem. - Stany Zjednoczone w dużej części na Bliskim Wschodzie realizują to, co jest wygodne dla Izraela. Jakich argumentów użył Netanjahu, tego nie wiemy – podkreśla Misiuna.

Geopolityczne konsekwencje i rola innych graczy

Decyzja o ataku na Iran budzi obawy o ryzyko globalnego konfliktu, choć, jak zauważa dr Misiuna, sojusznicy Iranu mogą zachować ostrożność. - Ryzyko istnieje, ale nie będzie wielu chętnych, by zaangażować się w większe działania przeciwko Izraelowi i tym samym oficjalnie wspierać Iran – ocenia. Chiny prawdopodobnie przyjmą postawę wyczekującą, a Rosja, uwikłana w wojnę na Ukrainie, ma ograniczone możliwości militarnego wsparcia Teheranu. „Rosja nie ma zbyt dużych możliwości aktywnego wsparcia Iranu, bo sama jest zaangażowana w konflikt, który konsumuje jej zasoby” – tłumaczy ekspert. Kontekst ataku na Iran splata się z innymi decyzjami administracji Trumpa, w tym z redukcją pomocy militarnej dla Ukrainy. Jak zauważa Misiuna, USA już kilka miesięcy temu przekierowały do Izraela ponad 20 tysięcy pocisków przeciwlotniczych, przeznaczonych pierwotnie dla Kijowa. - To wskazuje, że jakiś poziom koordynacji między USA a Izraelem przed atakiem miał miejsce - mówi. Redukcja wsparcia dla Ukrainy, potwierdzona przez ukraińskie władze, budzi kontrowersje i wskazuje na przesunięcie priorytetów Waszyngtonu na Bliski Wschód.

2025_06_18_Warzecha Kontra Piotrowski
Quiz. Kobiety polityki lat 90. Poznajesz je?
Pytanie 1 z 10
Na początku coś prostego. Jak się nazywa kobieta ze zdjęcia?
Jak zmieniała się Jolanta Kwaśniewska

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki