Ogromne koszty obrony niepodległości w 1920 r. Rzutowało to później na rozwój II RP

W czasie samej tylko bitwy warszawskiej, która z czasem przeszła do historii jako – za sprawą endeków – „Cud nad Wisłą”, zginęło 4,5 tys. polskich żołnierzy, 22 tys. zostało rannych, a 10 tys. uznano za zaginionych. Po wygranej bitwie w dalszej części wojny polsko-bolszewickiej, podczas kontrofensywy prowadzonej w ramach operacji niemeńskiej zginęło 3 tys. żołnierzy, a 19 tys. zostało rannych i zaginionych – czytamy w opracowaniu przygotowanym przez zespół portalu WielkaHistoria.pl – „Przedwojenna Polska w liczbach”. Łączne straty Wojska Polskiego w walkach o granice w latach 1918–1920 określono na 251 329 żołnierzy. Poległych było 17 213, w skutek odniesionych ran zmarło 30 338, rannych zostało 113 518, zaginionych (w większości jeńców) było 51 351. Zdezerterowało 38 909 powołanych do służby wojskowej. Dane te opierają się na publikacji z 1934 r. Wojskowego Biura Historycznego – „Lista strat wojska polskiego : polegli i zmarli w wojnach 1918-1920”. Oszacowano, że za drutami sowieckich obozów jenieckich znalazło się ok. 44 tys. naszych żołnierzy. Do kraju wróciło 36 tys., ok. 3 tys. wybrało życie w Sowietach. Los pozostałych jest nieznany.

Gigantyczną, polityczną stratę poniósł agresor (mający w szczytowym momencie konfliktu 5-krotną przewagę liczebną). Nie spełniły się strategiczne plany Lenina, który 19 lipca 1920 r., podczas II Kongresu Międzynarodówki Komunistycznej obwieścił: „Obecnie mamy wszędzie przodujący proletariat. Mamy wszędzie armię proletariacką (…) i jeżeli nasi towarzysze z zagranicy pomogą nam teraz zorganizować jednolitą armię, to żadne niedociągnięcia nie przeszkodzą nam w wykonaniu naszego dzieła. Dziełem tym jest dokonanie światowej rewolucji proletariackiej, stworzenie światowej republiki sowieckiej…”.

Straty materialne Polski szacuje się na około 10 000 000 franków francuskich w złocie – podaje Marian Marek Drozdowski w publikacji „Dzieje II Rzeczypospolitej” (Warszawa, 1979 r.). Trzeba pamiętać, że broniąc się przed bolszewickim eksportem komunistycznej rewolucji, Polska już była zrujnowanym, wskutek I wojny światowej, państwem. Wg danych Ministerstwa Robót Publicznych w 1921 r. w centralnej i wschodniej Polsce było 1,7 mln zniszczonych budynków, z czego 60 proc. zniszczeń koncentrowało się tam, gdzie toczyły się działania w wojnie z bolszewikami. Same tylko sowieckie konfiskaty koni na terenach przez nich opanowanych, wpłynęły potem na produkcję rolną. W rachunek polskich strat trzeba wpisać zajęcie Zaolzia przez Czechosłowację, w konsekwencji odstąpienie od plebiscytu na Śląsku Cieszyńskim oraz przegrany plebiscyt na Warmii i Mazurach przeprowadzony w czasie, gdy niewiele wskazywało, że Polska nie ulegnie bolszewickiej nawale. Do tego dochodzą milionowe (w ówczesnych dolarach lub w złocie) pożyczki na zakup broni...

Działania wojenne przerwano na mocy zawieszenia broni 12 października 1920 r. Stan wojny między Polską a Rosją sowiecką zakończył się 18 marca 1921 r., po podpisaniu w Rydze pokoju, po trwających od 21 września negocjacjach. Polska uznała prawnie istnienie Rosji sowieckiej, w której granicach znalazła się część terytoriów Białorusi opanowanych przez Wojsko Polskie, na czele z Mińskiem. W 1939 r. tow. Stalin pokazał, że pamięta o klęsce Armii Czerwonej...