Mąż zaufania a obserwator społeczny. Oni będą czuwać nad wyborami 2023. Kim są i jak jest ich rola?

Spis treści

1. Kto to jest mąż zaufania?
2. Kto wyznacza mężów zaufania?
3. Jak zostać mężem zaufania w wyborach 2023?
4. Kto może zostać mężem zaufania?
5. Co może mąż zaufania? Prawa i obowiązki męża zaufania w komisji wyborczej
6. Dlaczego nie każdy może być mężem zaufania?
7. Ile zarabia mąż zaufania? Czy mąż zaufania dostaje wynagrodzenie?
8. Mąż zaufania a obserwator społeczny. Czym się różnią?
9. Kiedy wygasa instytucja męża zaufania?

Kto to jest mąż zaufania?

Mąż zaufania to reprezentant komitetu wyborczego w komisji. Jest to osoba ciesząca się zaufaniem, która czuwa nad przebiegiem wyborów. Zadaniem mężów zaufania jest obserwowanie przebiegu wyborów i zwracanie szczególnej uwagi na ewentualne naruszenia procedur, mogących narazić na utratę głosów przez desygnującego ich kandydata. Instytucję mężów zaufania reguluje Kodeks wyborczy. Mężowie zaufania są powoływani na wybory:

• parlamentarne,
• prezydenckie,
• samorządowe,
• do Parlamentu Europejskiego.

Mężowie zaufania mogą czuwać nad przebiegiem wyborów we wszystkich lokalach wyborczych i we wszystkich komisjach wyborczych każdego szczebla, aż do krajowego włącznie.

Kto wyznacza mężów zaufania?

Kodeks wybroczy jasno określa, że mężów zaufania może wyznaczyć pełnomocnik wyborczy komitetu wyborczego lub inna osoba, która ma prawo wyznaczyć po jednym mężu zaufania do terytorialnych i obwodowych komisji wyborczych.

Jak zostać mężem zaufania w wyborach 2023?

Jeśli chcesz zostać mężem zaufania na wybory 2023, czyli wybory do Sejmu i Senatu, najlepiej zgłosić się do komitetu wyborczego i tam uzyskać upoważnienie dla męża zaufania.

Kto może zostać mężem zaufania?

Aby zostać mężem zaufania, trzeba mieć polskie obywatelstwo i najpóźniej w dniu głosowania skończyć 18 lat. Ponadto mąż zaufania nie może być pozbawiony praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu lub praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu czy być ubezwłasnowolniony prawomocnym orzeczeniem sądu.

Co może mąż zaufania? Prawa i obowiązki męża zaufania w komisji wyborczej

Uprawnienia męża zaufania precyzuje Kodeks wyborczy, niedawno zmieniony przez Sejm. Oto co może mąż zaufania:

1. może być obecny podczas wszystkich czynności komisji, do której został wyznaczony, w szczególności przy przekazywaniu protokołu przez obwodową komisję wyborczą, przekazywaniu danych z protokołu przez rejonową komisję wyborczą, sprawdzaniu pod względem arytmetycznej poprawności ustalenia wyników głosowania przez pełnomocników oraz sprawdzaniu prawidłowości ustalenia wyników głosowania i wprowadzania danych do sieci elektronicznego przesyłania danych;
2. może być obecny w lokalu wyborczym w czasie przygotowania do głosowania, samego głosowania, ustalania wyników głosowania i sporządzania protokołu głosowania;
3. może wnosić do protokołu uwagi, z wymienieniem konkretnych zarzutów;
4. może być obecny przy przewożeniu i przekazywaniu protokołu do właściwej komisji wyborczej wyższego stopnia.

Dlaczego nie każdy może być mężem zaufania?

Nawet jeśli spełniasz powyższe warunki, może się okazać, że nie zostaniesz mężem zaufania. Wystarczy że np. jesteś kandydatem lun kandydatką w wyborach lub będziesz członkiem komisji wyborczej. Mąż zaufania nie może startować w wyborach oraz nie może być:

• komisarzem wyborczym,
• pełnomocnikiem finansowym komitetu wyborczego,
• pełnomocnikiem wyborczym,
• urzędnikiem wyborczym,
• członkiem komisji wyborczej.

Ile zarabia mąż zaufania? Czy mąż zaufania dostaje wynagrodzenie?

Mąż zaufania to funkcja społeczna. Osoby, które są mężami zaufania podczas wyborów, nie otrzymują wynagrodzenia za swoją pracę, choć jest ona ważna i odpowiedzialna, bo czuwają nad prawidłowym przebiegiem głosowania w lokalach wyborczych. Pojawiły się co prawda pomysły, aby mężowie zaufania otrzymywali diety i wynagrodzenie jak np. członkowie komisji wyborczych, ale nie zostały one zrealizowane.

Mąż zaufania a obserwator społeczny. Czym się różnią?

Obserwator społeczny i mąż zaufania pełnią bardzo podobną rolę w wyborach. Różni ich jednak sposób powołania. Obserwatora społecznego powołuje stowarzyszenie lub fundacja, nie pełnomocnik wyborczy komitetu wyborczego jak w przypadku męża zaufania. Zazwyczaj obserwatorów społecznych powołują organizacje samorządowe, które zajmują się działalnością na rzecz rozwoju demokracji, społeczeństwa obywatelskiego i praw obywatelskich. Co ważne, obserwator społeczny, również czuwa nad przebiegiem wyborów w lokalu wyborczym, obserwuje, czy nie doszło do nadużyć czy złamania prawa. Jednak obserwator społeczny nie może zgłaszać swoich uwag do protokołu i nie może być obecny podczas przewożenia protokołu do komisji wyborczej wyższego stopnia.

Kiedy wygasa instytucja męża zaufania?

Kodeks wyborczy jasno określa, kiedy wygasa instytucja męża zaufania. Dzieje się to w przypadku:

• zrzeczenia się funkcji;
• śmierci;
• podpisania zgody na zgłoszenie do komisji wyborczej, kandydowanie w wyborach bądź objęcie funkcji pełnomocnika, komisarza wyborczego, urzędnika wyborczego;
• odwołania.