Sławomir Cenckiewicz urodził się 20 lipca 1971 roku w Gdyni. Jest absolwentem Wydziału Historycznego Uniwersytetu Gdańskiego (1997), gdzie pod kierunkiem prof. Romana Wapińskiego obronił pracę magisterską. W 2003 roku doktoryzował się również na Uniwersytecie Gdańskim, a w 2011 roku uzyskał habilitację na Wydziale Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Rozprawą habilitacyjną była jego książka "Anna Solidarność. Życie i działalność Anny Walentynowicz na tle epoki (1929–2010)". Już od młodości angażował się w działalność opozycyjną, będąc od 1987 roku członkiem Federacji Młodzieży Walczącej.
Działalność zawodowa i naukowa Sławomira Cenckiewicza
Sławomir Cenckiewicz zajmuje się badaniami historii służb specjalnych państwa polskiego po 1944 roku, ich wpływu na społeczeństwo, gospodarkę i państwo polskie. Interesuje się także historią Polaków poza granicami kraju oraz opozycją antykomunistyczną w PRL. W latach 90. był redaktorem naczelnym dwumiesięcznika „Zawsze wierni”, a w latach 2003–2005 sekretarzem redakcji rocznika naukowego „Niepodległość”. Był członkiem redakcji kwartalnika naukowego IPN „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989”.
Cenckiewicz zauważył piosenkę Sokoła na rocznicę powstania warszawskiego. Przypomniał sobie, co artysta wołał na koncercie. To mu się nie podobało
W latach 2001–2006 pracował w Oddziałowym Biurze Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, a następnie w Biurze Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN w Warszawie. Od 2013 roku był profesorem uczelnianym i nauczycielem akademickim historii w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, a od 2018 roku zatrudniony w Akademii Sztuki Wojennej, gdzie od 2022 roku pełni funkcję kierownika Katedry Służb Specjalnych. W latach 2016-2023 był dyrektorem Wojskowego Biura Historycznego.
W 2006 roku minister obrony narodowej Radosław Sikorski powołał Cenckiewicza na stanowisko przewodniczącego Komisji ds. Likwidacji Wojskowych Służb Informacyjnych. Miał on udział w stworzeniu Raportu o niezgodnych z prawem działaniach WSI. W sierpniu 2023 roku, z rekomendacji posłów Prawa i Sprawiedliwości, został powołany przez Sejm w skład Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022, a następnie wybrany na jej przewodniczącego. Został odwołany z tej funkcji w listopadzie 2023 roku.
Cenckiewicz jest autorem ponad 200 publikacji naukowych, popularnonaukowych i źródłowych. Jest współautorem (wraz z Piotrem Gontarczykiem) kontrowersyjnej monografii "SB a Lech Wałęsa. Przyczynek do biografii". W 2013 roku ukazała się (napisana wraz z grupą badawczą) pierwsza część biografii Lecha Kaczyńskiego, zatytułowana "Lech Kaczyński. Biografia polityczna 1949–2005". We wrześniu 2013 roku opublikował książkę "Wałęsa. Człowiek z teczki".
Kontrowersje wokół Sławomira Cenckiewicza
Działalność Sławomira Cenckiewicza niejednokrotnie budziła kontrowersje. Ustawa będąca podstawą działania komisji do spraw badania wpływów rosyjskich, której przewodniczył, spotkała się z krytyką części środowisk prawniczych, które uważały ją za niezgodną z konstytucją. Część mediów określała ją mianem "lex anty-Tusk". Pojawiły się również zarzuty, że współtworząc cykl reportaży TVP "Reset", Cenckiewicz wykorzystał materiały MSZ, do których miał dostęp jako pracownik Archiwum tej instytucji.
Sławomir Cenckiewicz - rodzina
Sławomir Cenckiewicz jest synem Ryszarda i Janiny z domu Kubiak. Jego dziadek, Mieczysław Cenckiewicz, był przed II wojną światową działaczem organizacji młodzieżowej KPP, a po 1945 funkcjonariuszem MBP i SB MSW. Wychowywał się w dzielnicy Zaspa w Gdańsku i jest związany z duszpasterstwem Bractwa św. Piusa X.
