Exit poll, late poll. Co to jest? Czym się różnią te dwa badania?

Wybory parlamentarne do Sejmu i Senatu 2023 odbędą się w niedzielę, 15 października. Lokale wyborcze zostaną otwarte w niedzielę o godz. 7.00 i będą czynne do godz. 21.00. Oczywiście może się zdarzyć tak, że w pojedynczych przypadkach godziny te mogą się przesunąć, a cisza wyborcza (trwająca od północy z piątku na sobotę) może zostać wydłużona. Wyniki wyborów Polacy poznają więc po zliczeniu wszystkich głosów z Polski i tych, które spłyną z zagranicznych lokali. Oficjalne wyniki wyborów podaje PKW (Państwowa Komisja Wyborcza) i może to nastąpić następnego dnia po wyborach lub później (w zależności od szybkości zliczania głosów). Jednak tego, jak głosowali Polacy, możemy się przy okazji każdych wyborów dowiedzieć z wcześniejszych badań: exit poll i late poll. Czym są badania exit poll i late poll oraz jaka jest między nimi różnica? Wyjaśniamy!

Badanie exit poll - co to jest, jak się je przeprowadza? 

Exit poll są to badania sondażowe, które przeprowadza się w dniu wyborów instytucja badawcza. Ankieterzy pojawiają się w wybranych lokalach wyborczych na terenie kraju i pytają wyborców wychodzących z głosowania, na kogo oddali swój głos. Tu warto zaznaczyć, że nie każdy wyborca jest pytany przez ankieterów, ale losowo wybrane osoby, które łącznie tworzą najbardziej możliwą reprezentatywną grupę. Dodatkowo ankieterzy pytają głosujących o m.in. wykształcenie czy wiek. Sondaże exit poll są podawane do wiadomości opinii publicznej wraz z zakończeniem ciszy wyborczej. To wyniki zebrane w tych sondażach Polacy poznają w czasie wieczorów wyborczych w telewizji czy w relacjach portali.

Czy wyniki exit poll są wiarygodne? Tak, ale trzeba pamiętać, że nie odzwierciedlają dokładnie prawdziwych wyników wyborów i obarczone są błędem statystycznym, około 2-3 punktów proc., a tym samym nieco różnić się od oficjalnych wyników wyborów PKW. Skąd to się bierze? Czasem wyborcy nie mówią ankieterom wprost na kogo głosują i mogą wprowadzać ich w błąd. 

Badanie late poll - co to jest, jak się je przeprowadza? 

Late poll - to nie jest sondaż, ale prognoza dotycząca wyników wyborów. Wyniki late poll są prezentowane dopiero kilka godzin po zamknięciu lokali wyborczych. Są to wyniki prognozowane na podstawie oficjalnych wyników, które spływają z poszczególnych komisji wyborczych, które również są wybrane losowo. Wyniki late poll są prezentowane zwykle w nocy po wyborach. To sprawie, że wyniki late poll są bardziej szczegółowe i bliższe oficjalnym wynikom PKW. Błąd w ich przypadku sięga jedynie około jednego punktu procentowego.