Piotr Kruszyński: Wina sądów jest oczywista

"Super Express": - Afera Amber Gold wywołała już konflikt środowiska sędziowskiego z Ministerstwem Sprawiedliwości. Stowarzyszenie "Iustitia" broni sędziów sądów rejestrowych, twierdząc, że przepisy uniemożliwiały im weryfikację Marcina P. Sędziowie mogą się więc czuć niewinni?

Prof. Piotr Kruszyński: - Absolutnie nie. Tłumaczenie, że przepisy uniemożliwiają im weryfikację, czy dana osoba jest karana, czy nie, uważam za bzdurne. Gdyby chcieli, mogliby to sprawdzić. Oczywiście wina leży też po stronie systemu.

- System jest winny o tyle, że według "Iustitii" przepisy uniemożliwiają im sprawdzenie danych o niekaralności osoby zakładającej spółkę prawa handlowego?

- Jak to uniemożliwiają? Przecież to jakiś absurd. Jeżeli jest przepis art. 18 Kodeksu spółek handlowych, który osobom karanym w sposób jasny zakazuje prowadzenia tego typu spółek, to sędzia ma obowiązek, aby sprawdzić, czy dana osoba nie ma na koncie żadnych wyroków.

- "Iustitia" wskazuje na ten sam artykuł kodeksu i tłumaczy, że sądy rejestrowe nie mają prawa zażądać zaświadczenia o niekaralności, jeśli nie mają uzasadnionego podejrzenia wobec danej osoby.

- Sędzia ma obowiązek stosowania się do obowiązującego prawa, a to stanowi, jeszcze raz to powtórzę, że osoba karana nie ma prawa prowadzenia spółki prawa handlowego. Uważam więc, że tłumaczenie, iż przepisy zakazują sędziom weryfikacji pod kątem karalności jest absolutnie nonsensowne, ponieważ stoi w zupełnej sprzeczności z zapisami kodeksu, świadczy o zupełnej ich nieznajomości i jest wbrew zdrowemu rozsądkowi.

- Czyli sędzia musi zażądać zaświadczenia o niekaralności?

- Absolutnie! Każda inna interpretacja tych przepisów jest po prostu absurdalna.

- Wypowiedzi "Iustitii" należy więc traktować jako desperacką, ale skazaną na porażkę próbę ochrony interesów środowiska sędziowskiego?

- Cóż, "Iustitia" jest po to, aby bronić interesów sędziów. Nie może jednak robić tego w sposób sprzeczny z wszelką logiką i literą prawa.

- Na razie "Iustitia" broni sędziów sądów rejestrowych. Myśli pan, że stowarzyszenie byłoby równie niewiarygodne w sprawie sędziów, którzy wydawali kolejne wyroki na Marcina P.? Prezes Amber Gold dostawał kary w zawieszeniu, choć w trakcie trwania poprzednich kar zawieszenia miał podobno naprawić szkodę, którą wyrządził...

- I nie naprawił. Uważam więc, że tu wina sądów jest oczywista. Powinny one bowiem zarządzić wykonanie warunkowo zawieszonej kary. To był wręcz ich obowiązek, ponieważ zgodnie z kodeksem karnym jeżeli sprawca popełni podobne przestępstwo, kara musi być odwieszona. Skoro tego nie zrobiono, świadczy to o kolejnej kompromitacji sędziów. Jest przecież Krajowy Rejestr Karny, z którego wydający wyrok ma obowiązek zaczerpnąć odpowiednie informacje. Jeśli tego nie zrobił, to znaczy, że zlekceważył swoje obowiązki.

- Mamy więc winnych tego, że Marcin P. dokonywał kolejnych oszustw przez nikogo nie niepokojony?

- Oczywiście, sądy mają tu swój niemały wkład. Nie zapominajmy jednak również o roli prokuratury. Przecież to, że dalej działał sobie na rynku i nie następowało żądanie wykonania warunkowo zawieszonej kary, w sposób wręcz miażdżący obciąża prokuraturę.

- Dobrze, a co z Ministerstwem Sprawiedliwości? Skoro sędziowie i prokuratorzy zawiedli, resort może mieć poczucie, że on w tej sprawie zrobił wszystko, co w jego mocy?

- Jeśli mówimy o sądach rejestrowych, to również Ministerstwo Sprawiedliwości ma swoje na sumieniu. Resort powinien stworzyć system, który ułatwiłby sędziom rejestrowym sprawdzenie, czy dana osoba jest, czy nie jest karana.

- Minister Gowin zapowiada stworzenie systemu informatycznego, który umożliwiłby szybki przepływ danych między KRK i KRS.

- Bardzo dobrze, ale czemu dopiero teraz? To po raz kolejny potwierdza powiedzenie o mądrym Polaku po szkodzie. A przecież stworzenie takiego systemu już wcześniej było psim obowiązkiem ministerstwa.

- Czemu wcześniej nikt się tym nie zainteresował?

- Naprawdę trudno mi powiedzieć. Być może nie było na tyle głośnych spraw, aby poruszyć ministerialną biurokrację. Zaryzykowałbym stwierdzenie, że gdyby nie sprawa Amber Gold, nikt nie wpadłby na to, że system dostępu do informacji z KRK trzeba czym prędzej usprawnić.

Piotr Kruszyński

Karnista. Członek Naczelnej Rady Adwokackiej