Głosowanie

i

Autor: Shutterstock Głosowanie

Wyjaśniamy zawiłości

Czynne i bierne prawo wyborcze. Czym się różnią? Prawo do głosowania i prawo do kandydowania. Oto zasady

2023-10-12 6:41

Czynne i bierne prawo wyborcze to jedne z podstawowych praw obywatelskich w demokracji. Prawo wyborcze oznacza, że mając obywatelstwo polskie, możemy głosować w każdych wyborach: prezydenckich, parlamentarnych, samorządowych i do Parlamentu Europejskiego, a także brać udział w referendach. Czynne i bierne prawo wyborcze gwarantuje w Polsce Konstytucja. Czym te prawa się różnią? Tłumaczymy na polityka.se.pl.

Spis treści

  1. Czynne prawo wyborcze. Kto ma prawo do głosowania w Polsce w wyborach 2023?
  2. Bierne prawo wyborcze. Czym różni się od czynnego prawa wyborczego?
  3. Liczba osób uprawnionych do głosowania w Polsce. Dlaczego się zmienia?

Czynne prawo wyborcze. Kto ma prawo do głosowania w Polsce w wyborach 2023?

Przy okazji każdych wyborów, również wyborów 2023, pojawia się pytanie o czynne i bierne prawo wyborcze. Co to jest czynne prawo wyborcze? To jedno z najważniejszych praw obywatelskich, zagwarantowanych w Konstytucji RP z 1997 roku, dzięki któremu możemy brać udział w głosowaniu i wybierać swoich przedstawicieli do:

  • Sejmu,
  • Senatu,
  • organów samorządu terytorialnego,
  • wybierać prezydenta RP,
  • Parlamentu Europejskiego
  • brać udział w referendach.

Kto może głosować? W Polsce czynne prawo wyborcze przysługuje osobom, które najpóźniej w dniu wyborów ukończyły 18 lat, a prawo wyborcze nie zostało im odebrane poprzez prawomocny wyrok sądu lub Trybunału Stanu, a także – co ważne – nie są ubezwłasnowolnione.

Bierne prawo wyborcze. Czym różni się od czynnego prawa wyborczego?

Z kolei bierne prawo wyborcze, w odróżnieniu od czynnego prawa wyborczego, to prawo do kandydowania w wyborach parlamentarnych, prezydenckich czy samorządowych. W Polsce bierne prawo wyborcze posiada każdy obywatel mający czynne prawo wyborcze, przy czym przeważnie musi on spełniać dodatkowe warunki, takie jak np. osiągnięcie określonego wieku. I tak, aby kandydować w wyborach do Sejmu trzeba mieć ukończone 21 lat, a w wyborach do Senatu - 30 lat. Z kolei bierne prawo wyborcze w wyborach prezydenckich w Polsce mają obywatele, którzy ukończyli 35. rok życia.

Liczba osób uprawnionych do głosowania w Polsce. Dlaczego się zmienia?

Liczba osób uprawnionych do głosowania, czyli posiadających czynne prawo wyborcze, jest zmienna. Przy okazji każdych wyborów jest ona inna. To naturalne, bo pojawiają się nowi wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania osiągnęli pełnoletność, inni wyborcy zaś odeszli i nie są już uprawnieni do głosowania w Polsce. I tak w ostatnich wyborach w Polsce, a były to wybory prezydenckie w 2020 roku, liczba osób uprawnionych do udziału w wyborach, tj. liczba osób ujętych w spisach wyborców w obwodach, z których otrzymano dane, wyniosła 29 mln 147 tys. 064. Ilu Polaków jest uprawnionych do głosowania w najbliższych wyborach? Tego dowiemy się niebawem.

Sonda
Czy 800 plus oraz darmowe leki i przejazdy autostradą sprawią, że PiS wygra wybory?