Przywileje górników w Polsce. Dwie dodatkowe pensje to nie wszystko

Przywileje górnicze są określone w Rozporządzeniu Rady Ministrów z 30 grudnia 1981 roku w sprawie szczególnych przywilejów dla pracowników górnictwa. Potocznie nazywa się ją Kartą Górnika. Po raz pierwszy została ona uchwalona 30 listopada 1949 roku.

Na początku trzeba zaznaczyć, że wysokość prac jest różna w poszczególnych spółkach. Najlepiej płaci się w Jastrzębskiej Spółce Węglowej. Pensja pracownika kopalni zależy od stażu, wieku, stanowiska. Górnicy otrzymują różnego rodzaju dodatki do pensji podstawowej. Należą do nich np. dodatki zmianowe (za nocki) czy specjalne dodatki dla przodowego. Górnicy otrzymują także dodatek za pracę w trudnych warunkach.

Górnik prócz comiesięcznej pensji otrzymuje dwie dodatkowe wypłaty - "trzynastkę" i "czternastkę". Pierwsza z nich nazywana jest "barbórkowym", ponieważ górnicy otrzymują ją w okolicach 4 grudnia. Jej wartość jest zbliżona do wysokości miesięcznej pensji. Z kolei 14-stka trafia na konta górników w lutym. Branża górnicza uznaje jednak, że "trzynastka" i "czternastka" są po prostu składnikami pensji, a nie dodatkowymi wypłatami.

Karta Górnika przewiduje nagrody jubileuszowe za określony staż pracy. Na przykład za 15 lat pracy przysługuje 75% wynagrodzenia miesięcznego. Za 20 lat pracy - 100% wynagrodzenia miesięcznego. Za 25 lat pracy - 150% wynagrodzenia miesięcznego, i tak dalej.

Deputat to część wynagrodzenia za pracę dostarczona w naturze. Górnicy mogą dostać węgiel. Na przykład Polskiej Grupie Górniczej przysługuje im 8 ton. Jeśli nie chcą surowca, mogą dostać ekwiwalent pieniężny.

Górnicy pracują krócej. Mogą iść do domu po 7,5 godzinie pracy. Ich roboczy tydzień wynosi 37,5 godziny. W przypadku wystąpienia szkodliwych warunków pracy, jej czas zostaje skrócony do 7 lub 6 godzin.

W tym roku w sektorze górniczym wypłacono również dodatek inflacyjny. Jednorazowy dodatek wyniósł od 4000 do 6400 złotych brutto w zależności od stanowiska. PGG zadecydowało o wypłaceniu pieniędzy po raz drugi we wrześniu.

Pracownikom mającym dzieci uczęszczające do szkoły przysługuje tzw. ołówkowe. Pieniądze są przeznaczone na wyprawkę dla dzieci. Aby je otrzymać, górnik musi pobierać zasiłek rodzinny. Pracownikom zatrudnionym pod ziemią po nienagannym przepracowaniu 3 lat przysługuje ekwiwalent pieniężny z tytułu zwrotu kosztów przejazdu urlopowego. Przysługuje pracownikowi i członkom rodziny na jego utrzymaniu. Wysokość ekwiwalentu odpowiada cenie biletu kolejowego za przejazd pociągiem osobowym II klasy na trasie 600 km tam i z powrotem.

Górnicy i ich rodziny otrzymują wsparcie w razie wypadków, w tym ze skutkiem śmiertelnym. Jeśli pracownik doznał w wyniku wypadku w pracy trwałego kalectwa ograniczającego zdolność poruszania się, przydziela się bezpłatnie motorowy wózek inwalidzki. Członkom rodziny pracownika zmarłego wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej wypłaca się odprawę pośmiertną w wysokości 6-miesięcznego wynagrodzenia.

Pracownikom, którzy zawarli związek małżeński, przysługuje jednorazowa pożyczka w wysokości 100 tys. złotych na zagospodarowanie. Dług jest umarzany po 5 latach nienagannej pracy.

Górnicza emerytura przysługuje osobie, która ukończyła 55 lat, ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej i nie przystąpiła do OFE lub przekazała środki na potrzeby budżetu państwa. Wiek emerytalny to 50 lat dla kobiet, które mają 20 lat i mężczyzn, którzy mają 25 lat pracy górniczej i równorzędnej (w tym co najmniej 15 lat górniczej).

Przy przejściu na emeryturę każdemu górnikowi przysługuje odprawa Jak pisaliśmy we wrześniu tego roku, emerytowany górnik dostaje przeszło 4 tys. zł brutto. Do tego otrzymują deputat węglowy w wysokości 6697,11 zł brutto, który rokrocznie jest waloryzowany o średnią cenę węgla o ile nie dostaje go w naturze.